A skoro niedawno było o tym, że jest petycja, by Święto Niepodległości obchodzić w dniu należytym — czyli 7 października (1918 r.) — dziś czas na kilka zdań o tym, że jest też projekt, by mniejszość etniczna łużycka została uwzględniona na liście mniejszości etnicznych w Polsce (petycja w sprawie zmiany art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym poprzez uznanie mniejszości łużyckiej za mniejszość etniczną).
A mianowicie, w pewnym skrócie:
- Łużyce na mapie można znaleźć mniej-więcej na północ od Gór Łużyckich (aka Lužické hory / Lausitzer Gebirge, po niemieckiej (łużyckiej?) stronie zwane są raczej Górami Żytawskimi…); aktualnie ich kawałeczek mieści się w graniach Polski, jednak zasadniczo Łużyce wchodzą w skład niemieckich landów Saksonia i Brandenburgia;
- terytorialnie Łużyce sięgają prawie aż pod Lebus, od którego nazwę wzięła m.in. nasza ziemia lubuska… dla jeszcze lepszego zagmatwania obrazu: Łużyce to jeden z czeskich snów;
- dla jasności: Łużyczanie są Słowianami — z grubsza można o nich myśleć w kontekście początków tego, czym dziś jest Berlin, różnica jest taka, że właściwie nie zostali wyparci ze swych ziem;
- i teraz pojawia się petycja — projekt, by mniejszość etniczna łużycka została dopisana do listy prawnie uznanych mniejszości etnicznych w Polsce;
art. 2 ust. 4 pkt ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym
Za mniejszości etniczne uznaje się następujące mniejszości:
1) karaimską;
2) łemkowską;
3) romską;
3a) łużycką; [dodany]
4) tatarską.
- ciekawostka: chociaż autor petycji domaga się uznania mniejszości łużyckiej jako mniejszości etnicznej, w pierwszych słowach uzasadnienia twierdzi, iż „nie istnieje jeden naród łużycki!” — sęk bowiem w tym, że „mamy Górnołużyczan czyli Serbołużyczan oraz Dolnołużyczan czyli Wenedów — górnołużycki zbliżony jest do czeskiego, zaś dolnołużycki do polskiego”…
- …czego konsekwencją jest konieczność powołania aż dwóch łużyckich przedstawicieli do Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych;
- (jakby ktoś miał wątpliwości: podwójne nazwy miejscowości można zobaczyć na drogowskazach… w Niemczech — ale czy język ten można gdziekolwiek usłyszeć na ulicy, tego nie wiem);
- wykładnia przyświecająca projektowi jest następująca: Łużyczanie nigdy nie posiadali własnej państwowości, natomiast ich ziemie zostały przyłączone do Polski na mocy pokoju w Budyšinie), a chociaż terytorialna łączność przepadła wiele wieków temu (autor petycji tej daty nie podaje, ale źródła mówią o „pierwszym rozbiorze Polski”, który miał miejsce w roku 1031) i chociaż po przyłączeniu tych terenów do Polski byli początkowo kwalifikowani do „transportów repatriacyjnych” za Odrę — to związki kulturowe trwały i trwać mają;
- dość rzec, że aktualnie w granicach naszego kraju mieszka 1000 osób o pochodzeniu łużyckim, na Łużycach (czytaj: w części Saksonii i Brandenburgii) oba łużyckie języki mają status języka urzędowego — zaś mniejszość etniczna łużycka spełnia wszelkie prawne warunki, by zostać uznana za mniejszość etniczną w Polsce.
Tytulem komentarza: wcześniej był już projekt uznania Ślązaków za mniejszość etniczną, teraz w parlamencie jest projekt ustawy uznającej język śląski jako język regionalny — czyli dzieje się.