Krótko i na temat, ale kiedyś może się przydać: zgodnie ze starym porzekadłem nie ma nic trwalszego niż prowizorka… Świadczenie honorowe, wypłacane stulatkom na podstawie decyzji premiera Piotra Jaroszewicza, pięćdziesiąt lat przetrwało jako prowizorka — aktualnie ma się doczekać uregulowania normatywnego (projekt ustawy o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia).
A mianowicie, w pewnym skrócie:
- zgodnie z projektem świadczenie honorowe to specjalne, dodatkowe — comiesięczne — świadczenie pieniężne należne osobom, które ukończyły 100 lat życia i mają prawo do emerytury, renty, dodatku kombatanckiego, etc., etc.;
art. 2 ustawy o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (projekt)
Świadczenie honorowe przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia, i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty świadczenia mają prawo do [określonego świadczenia „podstawowego”].
- świadczenie honorowe zasadniczo jest przyznawane z urzędu, finansowane z budżetu państwa, a wypłacane przez organ wypłacający świadczenie „zasadnicze” (ZUS, KRUS, etc.,etc.);
- wysokość świadczenia honorowego równa jest kwocie bazowej wskazanej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS z dnia, w którym uprawniony spełnił warunki wymagane do nabycia prawa (upraszczając: z dnia setnych urodzin) – aktualnie jest to 6246,13 złotych (Komunikat Prezesa GUS z 9 lutego 2024 r. w/s kwoty bazowej w 2023 r., M.P. z 2024 r. poz. 107);
- należność ta wypłacana jest beneficjentowi co miesiąc, w terminie wypłaty świadczenia „zasadniczego”;
- kwota świadczenia honorowego nie podlega waloryzacji, toteż uprawniony będzie otrzymywał taką kwotę dożywotnio — ale podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i oskładkowaniu na NFZ;
- a ponieważ 100-latkowie korzystają z dobrodziejstw świadczenia honorowego od 50 lat — zgodnie z projektem należność wypłacana aktualnie, tj. bez formalnej podstawy prawnej, staje się świadczeniem honorowym w rozumieniu nowej ustawy;
art. 12 ustawy o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (projekt)
Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia, przyznane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy staje się z mocy ustawy świadczeniem honorowym i przysługuje w dotychczasowej wysokości.
- zaś wobec osób, które ukończyły 100 lat życia przed datą wejścia w życie nowej regulacji, ale świadczenia jeszcze nie otrzymały, stosowane będą nowe przepisy.
Zamiast komentarza: to jest dobry przyczynek do dyskusji o znaczeniu zwyczaju prawnego jako źródła prawa — tak w ujęciu normatywnym (te świadczenia są aktualnie wypłacane, acz bez podstawy prawnej), jak w kontekście zamiaru uregulowania zdarzeń realnie istniejących, acz niezapisanych w Dzienniku Ustaw.