A skoro wczoraj było o uchwale „pełnego składu” Izby Cywilnej SN w/s kredytów frankowych, o której pisali prawie wszyscy, dziś czas na kilka zdań o innej uchwale z tego samego dnia, którą przeoczyć może wielu, w której SN wyjaśnił, że „wstrzymanie” pobierania tantiem przez organizacje zbiorowego zarządzania oznacza tylko czasowe odroczenie płatności, a więc nie może być interpretowane jako zwolnienie korzystającego z obowiązku odprowadzenia należności za prawa autorskie.
uchwała Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2024 r. (III CZP 52/23)
Wstrzymanie pobierania wynagrodzeń, o którym mowa w art. 15l ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, nie skutkuje zwolnieniem z obowiązku zapłaty tych wynagrodzeń. W przypadku zaprzestania lub ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę na skutek okoliczności wskazanych w art. 15l ust. 1 tej ustawy, zwolnienie z obowiązku zapłaty tych wynagrodzeń w całości lub w części może wynikać z umowy łączącej tego przedsiębiorcę z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi, ewentualnie z orzeczenia sądu (art. 357(1) kc).
Szczegółów procesowych sporu nie znamy, jednak bazując na przedstawionym przez sąd zagadnieniu prawnym można je sprowadzić do lakonicznego pytania: czy wstrzymanie pobierania wynagrodzenia za korzystanie utworów (bo koronawirus) należy rozumieć jako całkowite zwolnienie z obowiązku płatności należności na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania?
Czy jednak pojęcie wstrzymania pobierania tantiem dotyczy tylko czasu objętego zakazem prowadzenia działalności rozrywkowej — w istocie będąc odroczeniem terminu spełnienia świadczenia — zaś przedsiębiorca musi uiścić wszystkie opłaty za korzystanie z praw autorskich po odwieszeniu zakazu? (por. „Wstrzymanie poboru tantiem przez ZAiKS (bo koronawirus) — z mocy prawa, ale pod warunkiem”).
art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy w/s COVID-19
Od przedsiębiorców (…) przez okres, w którym obowiązuje zakaz prowadzenia działalności (bo koronawirus), wstrzymuje się pobieranie:
1) wynagrodzeń dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wynikających z umowy, której przedmiotem jest korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, a wynagrodzenia te nie są określane jako wprost zależne od faktycznego przychodu lub dochodu tego podmiotu za świadczenie przez niego usług w danym okresie,
Ja bym powiedział, że pytanie z tych głupszych, bo przecież „wstrzymanie pobierania” to z pewnością coś innego, niż „wygasanie” zobowiązań z tytułu wynajmu powierzchni w centrach handlowych… Na szczęście Sąd Najwyższy tę różnicę dostrzegł: wstrzymanie pobierania tantiem nie oznacza całkowitego zwolnienia przedsiębiorcy z obowiązku odprowadzenia należności licencyjnych. Prawodawca nie zadecydował bowiem o umorzeniu należności lub zwolnieniu korzystającego z ich zobowiązań, jest to bowiem wyłącznie ustawowe odroczenie wykonania zobowiązania. Przedsiębiorca, który wskutek lockdownu popadł w tarapaty, może jednak próbować negocjować z organizacją zbiorowego zarządzania zmianę warunków — a jeśli to się nie uda, skorzystać z możliwości powołania się na klauzulę rebus sic stantibus.