A teraz coś z jeszcze innej beczki, czyli czy stosunek pracy radnego samorządowego — biorąc pod uwagę, że wymagana jest zgoda rady na rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy radnego — podlega szczególnej ochronie? I czy rada może odmówić tej zgody z powołaniem się na wysoką ocenę sposobu sprawowania przez radnego mandatu?
nieprawomocny wyrok WSA we Wrocławiu z 28 lutego 2024 r. (III SA/Wr 339/23)
Rada gminy nie może odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawa rozwiązania tego stosunku nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Orzeczenie dotyczyło skargi na odmowę wyrażenia zgody na dyscyplinarne zwolnienie z pracy radnego miejskiego — strażnika zatrudnionego w straży miejskiej, który został przyłapany na fotografowaniu, prywatnym sprytfonem, dokumentów służbowych zawierających dane osobowe (tj. książki wydarzeń i teczki do podpisu, w których były m.in. dane sprawców wykroczeń, wnioski o ukaranie, etc.). Komendant straży miejskiej powiadomił o incydencie PUODO, a następnie — uznając, iż doszło w ten sposób do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, wystąpił do rady o zgodę na zwolnienie strażnika w trybie dyscyplinarnym.
Rajcowie uznali, że radny sumiennie wykonuje wszystkie swe obowiązki i czuwa nad praworządnością, zaś uzasadnienie wniosku budzi określone wątpliwości, które należy rozstrzygać na korzyść pracownika — i zgody na rozwiązanie stosunku pracy odmówiła (uchwała Rady Miasta Lubań nr LI/318/2022).
art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym
Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem. Rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
W skardze na uchwałę samorządową komendant Straży Miejskiej w Lubaniu podkreślił, iż wniosek nie miał związku z pełnieniem obowiązków radnego, lecz z ciężkim naruszeniem prawa stanowiącym przestępstwo, a decyzję o dyscyplinarce potwierdził sąd (ciekawe, że argumentem był prawomocny wyrok sądu pracy oddalający powództwo o przywrócenie do pracy, a także wyrok uniewinniający komendanta od zarzutu popełnienia wykroczenia polegającego na rozwiązaniu stosunku pracy z rażącym naruszeniem przepisów, tj. wymogu uprzedniego uzyskania zgody rady, por. „Akcja #MuremZaKrzysztofemJaworskim nie przyniosła oczekiwanego rezultatu” oraz „Lubań. Wyrok jest prawomocny. Strażnik Miejski nie wróci do pracy”).
Odnosząc się do sporu Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że zgodnie z prawem wymagana jest wyrażona w uchwale zgoda rady na rozwiązanie stosunku pracy radnego. Celem takiej regulacji jest zapewnienie radnemu niezależności w wykonywaniu obowiązków funkcjonariusza publicznego — toteż rada powinna wydać uchwałę odmowną, jeśli przyczyną decyzji pracodawcy jest sposób pełnienia przez radnego mandatu.
Jednakże przepis ten „nie służy tworzeniu szczególnych przywilejów w zakresie trwałości stosunku pracy radnego” — w zakresie kompetencji rady nie leży ochrona radnych przed wypowiedzeniem lub zwolnieniem dyscyplinarnym, pod warunkiem rzecz jasna, że uzasadnienie wniosku odnosi się do materii pracowniczej, a nie działalności publicznej radnego.
Rada gminy jest uprawniona do oceny zasadności podstaw rozwiązania z radnym stosunku pracy w takim zakresie, w jakim jest konieczny do wykazania, że podane przez pracodawcę przyczyny są pozorne, zaś rzeczywistymi przyczynami są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Biorąc pod uwagę, że z zaskarżonej uchwały nie sposób ustalić dlaczego rada uznała wniosek o wyrażenie zgody na zwolnienie z pracy radnego — odnoszący się do sfotografowania prywatnym telefonem dokumentów urzędowych zawierających dane osobowe — jako represję za sposób wykonywania mandatu, WSA stwierdził niezgodność uchwały z prawem.