A skoro niedawno było o tym, że platformy pośredniczące w sprzedaży będą informować skarbówkę o sprzedaży swych klientów, dziś czas na kilka akapitów o tym, czy dopuszczalne jest wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG, jeśli nie prowadzi działalności pod adresem wskazanym w ewidencji? (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 marca 2024 r., II GSK 1671/23).
Sprawa zaczęła się od przesłanej przez skarbówkę do Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii informacji, iż przedsiębiorca, który zgłosił prowadzenie działalności gospodarczej pod adresem zgłoszonym do rejestru najwyraźniej tam jej nie wykonuje, przy czym nie dysponuje żadnym tytułem prawnym do nieruchomości. Dowodem na brak firmy pod wskazanym adresem były fotografie wykonane przez pracowników fiskusa.
Ministerstwo wysłało do przedsiębiorcy pięć wezwań do zmiany adresu w CEIDG lub wskazania dowodów, że działalność w tym miejscu prowadzi, a ponieważ przedstawione materiały okazały się niewystarczające (zgoła wynikało z nich, że nieruchomość została zlicytowana za długi, więc zainteresowany utracił jakiekolwiek prawa do dysponowania nią), zdecydował się na wykreślenie danych przedsiębiorcy z CEIDG ze względu na ich niezgodność ze stanem rzeczywistym.
W skardze na tę decyzję zainteresowany zarzucił, że urzędnicy w żaden sposób nie wykazali, iżby nie prowadził działalności gospodarczej pod adresem uwidocznionym w CEIDG — a także dodał, że nieruchomość została mu zlicytowana za długi.
art. 32 ust. 1-4 ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
1. W przypadku powzięcia przez ministra właściwego do spraw gospodarki informacji o tym, że wpis do CEIDG zawiera dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, (…) z urzędu wzywa przedsiębiorcę do dokonania odpowiedniej zmiany w tym wpisie w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
2. W przypadku powzięcia (…) informacji o braku tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie do CEIDG, której adres wskazano [jako adres do doręczeń lub adres wykonywania działalności] (…) wzywa przedsiębiorcę do przedstawienia dowodu posiadania tytułu prawnego do nieruchomości lub dokonania odpowiedniej zmiany wpisu (…).
3. Jeżeli przedsiębiorca mimo wezwania, o którym mowa w ust. 1, nie dokona odpowiedniej zmiany swojego wpisu, minister (…) może wykreślić, w drodze decyzji administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.
4. Jeżeli przedsiębiorca mimo wezwania, o którym mowa w ust. 2, nie przedstawi dowodu posiadania tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie lub nie dokona zmiany swojego wpisu w zakresie adresów [do doręczeń lub wykonywania działalności] minister (…) wykreśla, w drodze decyzji administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.
W wydanym wyroku sąd przypomniał, że… no nie, sąd tym razem nie certolił się szczególnie, w tym nie wyłuszczał, że obowiązkiem przedsiębiorcy jest wyłącznie wpisanie do CEIDG adresu do doręczeń, zaś adres stałego miejsca wykonywania działalności jest opcjonalny (jednoosobowy przedsiębiorca nie ma obowiązku posiadać stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, por. „Wirtualne biuro nie może być adresem siedziby podatnika VAT”). Jednak sankcją za podanie nieprawdziwych danych — w tym także tych nieobligatoryjnych — jest wykreślenie firmy z CEIDG. Ratio legis tej regulacji sprowadza się do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i eliminacja nieuczciwych firm, które wprowadzają w błąd co miejsca prowadzenia działalności, utrudniając np. dochodzenie należności przez wierzycieli.
Biorąc zatem pod uwagę, iż nie ma wątpliwości, że skarbówka ustaliła, że pod wskazanym adresem działalność prowadzona nie jest, a także, iż przedsiębiorca zignorował wezwania do zmiany danych w ewidencji — zamiast tego skarżąc się na egzekucję komorniczą — decyzja o wykreśleniu firmy z CEIDG była prawidłowa.
(Dla jasności i rozwiania wątpliwości: to nie jest tak, że teraz jest firma bez adresu — to jest tak, że teraz firmy nie ma, co wcale nie oznacza, że człowiek pojutrze nie może jej od nowa założyć.)