A teraz kilka zdań z cyklu pytajcie, a się (może) czegoś dowiecie: czy jest ustawowy obowiązek wymiany starego prawa jazdy, tj. takiego, które zostało wydane przed 2013 r.? Czy jednak kierowca, który uzyskał uprawnienia przed tą magiczną datą i nadal posiada stary wzór dokumentu (ten laminowany), może korzystać z niego do kresu swych dni?
Odpowiedź jest prosta i łopatologiczna:
- tak, przepisy przewidują obowiązkową wymianę prawa jazdy wydanego na dawnym blankiecie na dokument zgodny z nowym wzorem — wprost przesądza o tym art. 124 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami;
- tak, już wiadomo, że każdy posiadacz starego prawa jazdy będzie musiał je wymienić w latach 2028-2033;
- zgodnie z ustawą dokładny termin obowiązkowej wymiany starego prawa jazdy — chodzi o to, żeby nie było lawiny wniosków — będzie określony w rozporządzeniu (którego jeszcze nie ma, art. 124 ust. 4 ustawy);
- po tym dniu (tym, który minister poda w rozporządzeniu, albo po 18 stycznia 2033 r., jeśli rozporządzenia nie będzie) — prawo jazdy utraci ważność (art. 124 ust. 6 ustawy).
art. 124 ustawy o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2019 r. poz. 341)
1. Osoby posiadające prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. obowiązane są dokonać ich wymiany, na prawa jazdy zgodne z nowym wzorem prawa jazdy (…)
3. Wymiana jest dokonywana na wniosek osoby zainteresowanej, po uiszczeniu opłaty za wymianę prawa jazdy i opłaty ewidencyjnej, o których mowa w art. 10 ust. 1.
4. Prawa jazdy wydane do dnia 18 stycznia 2013 r. podlegają wymianie w okresie od dnia 19 stycznia 2028 r. do dnia 18 stycznia 2033 r. w terminach określonych przez ministra właściwego do spraw transportu lub w terminie wcześniejszym na wniosek posiadacza prawa jazdy. (…)
6. Podlegające wymianie prawa jazdy (…) zachowują ważność w okresie, na jaki zostały wydane, nie dłużej niż do terminów wymiany ustalonych zgodnie z przepisami ust. 4, pod rygorem utraty ważności dokumentu.
Dla jasności i rozwiania wątpliwości:
- jeśli komuś się podoba nowy wzór prawa jazdy albo nie chce czekać 10 lat, może już dziś złożyć stosowny wniosek;
- tak czy inaczej każda wymiana — dobrowolna czy wymuszona ustawą — będzie wiązała się z koniecznością opłaty;
- końcową datą wymiany prawa jazdy jest 18 stycznia 2033 r. — rozporządzenie może go co najwyżej skrócić w odniesieniu do pewnych grup kierowców (zapewne zasada będzie taka, że im dawniejszy dokument, tym wcześniej powstanie obowiązek wyrobienia nowego dokumentu);
- nie ma znaczenia, że dotychczasowe blankiety były bezterminowe — i nie oznacza to, że po wyrobieniu nowego dokumentu (który jest wydawany na 10 lat) kierowca będzie miał terminowe uprawnienie do prowadzenia pojazdów;
- czy utrata ważności prawa jazdy ze względu na niedopełnienie obowiązku jego wymiany będzie skutkowało utratą uprawnień? Uważam, że nie, bo jazda bez dokumentu nie równa się jada bez uprawnień (por. wyrok SN z 19 marca 2019 r., IV KK 59/19).
Q.E.D.