Krótko i na temat, bo nie każdy czyta komentarze: czy zakaz fotografowania może dotyczyć przejść granicznych — i czy Straż Graniczna będzie miała prawo karać mandatami osoby fotografujące infrastrukturę graniczną i terminal regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu? (projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które funkcjonariusze Straży Granicznej są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego).
Dalej będzie w punktach, bo tak prościej:
- oto dokładnie wczoraj opublikowano projekt przepisów, by Straż Graniczna miała prawo karać mandatami za naruszenie zakazu fotografowania infrastruktury Straży Granicznej, przejść granicznych oraz terminala regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (tenże kryje się pod owym art. 1 ust. 2 pkt 5e ustawy o SG);
par. 2 pkt 22 rozporządzenia MSWiA w/s wykroczeń, za które funkcjonariusze Straży Granicznej są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (projekt)
Funkcjonariusze są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w:
22) art. 683a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, jeżeli dotyczą infrastruktury Straży Granicznej, przejść granicznych lub innych obiektów infrastruktury, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 5e ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej i zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym zakaz fotografowania, o którym mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 616a ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
- jednak można powiedzieć, że istnieją co najmniej poważne wątpliwości, czy zakaz fotografowania przejść granicznych mieści się w uregulowaniu ustawowym — i czy nie prowadzi do naruszenia konstytucyjnego zakazu penalizacji czynów, które nie są zabronione na mocy ustawy;
- dla przypomnienia: już za chwilę, już za momencik przepisy o zakazie fotografowania dotyczyć będą tylko obiektów jednostek wojskowych i służb specjalnych;
- gdzie pojęcie służb specjalnych zdefiniowane zostało poprzez odesłanie do przepisów o Kolegium d/s Służb Specjalnych: służby specjalne to wyłącznie ABW, AW, SKW, SWW i CBA; mówi się tam także o innych formacjach siłowych (m.in. policji, ŻW, SOP i Straży Granicznej), ale żadna z nich służbą specjalną nie jest;
- wniosek jest prosty: Straż Graniczna nie zalicza się do służb specjalnych, to jej obiekty, w tym przejścia graniczne (a także terminal w Świnoujściu) nie mogą być objęte zakazem fotografowania;
art. 616a ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny
Zakazuje się, bez zezwolenia, fotografowania, filmowania, utrwalania w inny sposób lub przesyłania danych obrazu obiektów, zajmowanych przez jednostki wojskowe lub służby specjalne, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, zwane dalej „służbami specjalnymi”, jeżeli zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz, zwanym dalej „znakiem zakazu fotografowania”, ruchomości oraz wizerunku osób, znajdujących się w tych obiektach.
art. 11 ustawy o ABW i AW
Przy Radzie Ministrów działa Kolegium do Spraw Służb Specjalnych, zwane dalej „Kolegium”, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach programowania, nadzorowania i koordynowania działalności ABW, AW, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego, zwanych dalej „służbami specjalnymi”, oraz podejmowanych dla ochrony bezpieczeństwa państwa działań Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Żandarmerii Wojskowej, Służby Więziennej, Służby Ochrony Państwa, Krajowej Administracji Skarbowej, organów informacji finansowej oraz służb rozpoznania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
- naprowadzenie kuriozalne: w uzasadnieniu projektu mówi się, że konieczność zmiany rozporządzenia w/s wykroczeń, za które Straż Graniczna może karać mandatami związana jest z „wejściem w życie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 marca 2025 r. w sprawie trybu oraz terminów wydawania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunków obiektów, osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wzoru znaku zakazu fotografowania oraz sposobu jego uwidocznienia, utrwalania i rozmieszczania”;
- paradoks polega na tym, że nowelizacja ustawy wiąże się z uchyleniem w/w rozporządzenia, a MON kilka dni temu przedstawił propozycję nowego, dostosowanego do zmienionej ustawy, przepisów — których nijak nie da się odczytywać w kontekście Straży Granicznej!
- (że ktoś coś przegapił podpowiada także odniesienie do błędnej podstawy do wydania rozporządzenia w/s wzoru znaku zakazu fotografowania: uzasadnienie mówi tu jeszcze o art. 616a ust. 6 ustawy o obronie Ojczyzny, a przecież nowe rozporządzenie będzie wydane na podstawie art. 616a ust. 12 ustawy);
- co by oznaczało, że jeśli rozporządzenie MSWiA się ukaże dokładnie w tej treści, każdy, kogo SG ukarze za naruszenie zakazu, będzie mógł słusznie twierdzić, że został ukarany za czyn, który nie jest zabroniony na mocy ustawy — a przecież nulla poena sine lege…
Zamiast komentarza: lekki wstyd o obciach, miejmy nadzieję, że MSWiA dostrzeże ten błąd na etapie legislacyjnym i wycofa się z propozycji sprzecznej z ustawą i Konstytucją.