Przycichło już nieco medialne zamieszanie dotyczące wpisywania się do BDO, zatem — oczywiście celem podgrzania atmosfery — rzucam hasło: jakie są terminy składania rocznych deklaracji BDO? czy są kary za nieterminowe złożenie sprawozdania o odpadach? (nieprawomocny wyrok SR dla Warszawy Pragi-Północ z 6 listopada 2019 r., IV W 730/19).

Orzeczenie dotyczyło prezesa zarządu spółki prowadzącej hurtową sprzedaż elektrycznych artykułów użytku domowego, który złożył — z jednodniowym opóźnieniem — roczne sprawozdanie o produktach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi.
Samo sprawozdanie było prawidłowe, spółka zadeklarowała eksport 44,59 kg opakowań i zostało nadane na poczcie 16 marca (i doręczone 21 marca), podczas gdy zgodnie z ustawą obowiązkiem przedsiębiorcy jest złożyć stosowne sprawozdanie najpóźniej do 15 marca (art. 45 ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w zw. z art. 237b ust. 5 ustawy o odpadach).
art. 45 ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2019 r. poz. 542)
Przedsiębiorca:
1) wprowadzający opakowania,
2) eksportujący opakowania,
3) eksportujący produkty w opakowaniach,
4) dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach,
5) wprowadzający produkty w opakowaniach
— jest obowiązany sporządzić i złożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie, na zasadach określonych w dziale V rozdziale 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
Kilka miesięcy później urząd marszałkowski poinformował prezesa, iż sprawozdanie zostało złożone z przekroczeniem ustawowego terminu i wezwał go do osobistego stawiennictwa, jednak mężczyzna nie stawił się na wezwanie (ograniczył się do pisemnych wyjaśnień) — a do sądu trafił wniosek o jego ukaranie za wykroczenie z art. 237b ust. 5a ustawy o odpadach.
art. 76 ust. 1 ustawy o odpadach (Dz.U. z 2019 r. poz. 701)
Podmioty obowiązane do sporządzenia sprawozdań, o których mowa w art. 73, art. 74a i art. 75, składają je w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy marszałkowi województwa (…)art. 237b ust. 1 i 5a ustawy o odpadach
1. Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, za lata 2015-2018, sporządzają i składają sprawozdania (…)
5a. Kto wbrew obowiązkowi, o którym mowa w ust. 1-5, nie sporządza i nie przekazuje sprawozdań za rok 2017 lub za rok 2018 lub wykonuje ten obowiązek nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny, o której mowa w art. 180a.
Obwiniony przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu, jednak wyjaśnił, iż nieterminowe złożenie sprawozdania o odpadach spowodowane jest sytuacją rodzinną (śmierć i pogrzeb babci), który miał miejsce 8 marca, natomiast jako biegły sądowy 13 marca był w podróży służbowej w sądzie, zaś czynności procesowe zajęły mu cały dzień. Deklaracje wypełnia samodzielnie, wszystkie wcześniejsze były prawidłowe i trafiły do urzędu w ustawowym terminie, zatem aktualną sytuację należy uznać za usprawiedliwioną okolicznościami.
Sąd stwierdził, iż zarówno wina obwinionego jak i okoliczności wykroczenia nie budzą wątpliwości. Obowiązkiem przedsiębiorcy jest złożyć stosowną deklarację o odpadach do 15 marca (w kwestii formalnej: art. 45 ust. 1 ustawy o opakowaniach wprost odwołuje się do art. 76 ust. 1 ustawy o odpadach, nie do art. 237b, który przyjęto jako podstawę odpowiedzialności).
Jednakże na korzyść prezesa przemawia zarówno fakt, iż starał się natychmiast i dobrowolnie naprawić uchybienie — sprawozdanie zostało wysłane już nazajutrz po terminie — zaś przywołane przezeń przyczyny w dostateczny sposób usprawiedliwiają opóźnienie. Oznacza to, że zarówno stopień jego winy jak i szkodliwość społeczna czynu (art. 47 par. 6 kw) są nieznaczne, o czym świadczy w szczególności szczególności, iż „dobro prawne w postaci ochrony środowiska oraz racjonalnej gospodarki odpadami” nie zostało jego czynem naruszone.
Sumarycznie okoliczności łagodzące (niewielkie opóźnienie usprawiedliwione okolicznościami, dotychczasowa niekaralność, nienaganny tryb życia — a także fakt, iż obwiniony pełni funkcję biegłego sądowego) i brak okoliczności obciążających pozwoliły sądowi na zastosowanie art. 39 par. 1 kw przewidującego odstąpienie od wymierzenia kary w przypadku zasługującym na szczególne uwzględnienie (jednakże mimo to obciążono go kwotą 130 złotych tytułem zwrotu koszów sądowych).