Opublikowana kilkanaście dni temu ustawa o kredycie hipotecznym (por. „Nowe przepisy o kredytach hipotecznych”) przynosi także sporo zmian w przepisach o ustawy o kredycie konsumenckim, z których skupię się dziś na poddaniu pożyczkodawców nadzorowi KNF — a służyć do tego ma m.in. rejestr instytucji pożyczkowych oraz rejestr pośredników kredytowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 819).
Chociaż gros regulacji jest podobna do odnoszących się do pośredników kredytu hipotecznego, pozwolę sobie omówić je jeszcze raz:
- kluczową zmianą jest zasada, że instytucja pożyczkowa może rozpocząć wykonywanie działalności dopiero po uzyskaniu wpisu do prowadzonego przez KNF rejestru instytucji pożyczkowych (art. 59aa ustawy o kredycie konsumenckim);
- dla jasności: instytucja pożyczkowa w rozumieniu przepisów o kredytach konsumenckich to kredytodawca inny niż m.in. bank i SKOK, a także podmiot, którego działalność ogranicza się do udzielenia odroczenia zapłaty za zakupione towary i usługi (art. 5 pkt 2a ukk);
- KNF wpisuje pożyczkodawcę do rejestru na jego wniosek, do którego należy dołączyć m.in. zaświadczenie z KRK o niekaralności członków organów za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe (art. 59ac ust. 3 w zw. z art. 59a ust. 4 ukk), a także „dokumenty potwierdzające spełnianie warunków, o których mowa w art. 59a ust. 1 i 2”. Przepis ten mówi o formie prowadzenia działalności (wyłącznie sp. z o.o. lub S.A.) oraz minimalnym kapitale równym 200 tys. złotych, zatem mam nadzieję, że wystarczy odpis z KRS;
- wniosek o wpisanie pożyczkodawcy do rejestru instytucji pożyczkowych podlega opłacie w wysokości 600 złotych (200 złotych za zmianę lub wykreślenie, art. 59ad ukk);
- podobne przepisy dotyczą pośredników kredytu konsumenckiego, z tym że dla nich przeznaczony jest dział drugi rejestru pośredników kredytowych (art. 59da ukk) — tu znów niezbędne jest zaświadczenie o niekaralności, złożenie stosownego wniosku do KNF oraz 600-złotowa opłata za wniosek;
- prowadzenie działalności bez uzyskania stosownego wpisu jest przestępstwem — zagrożonym grzywną do 500 tys. złotych za udzielanie kredytów konsumenckich bez wpisu do rejestru instytucji pożyczkowych (art. 59h ukk) oraz do 100 tys. złotych za prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa kredytu konsumenckiego bez wymaganego wpisu do rejestru pośredników kredytowych (art. 59i ukk).
Od kiedy obowiązywać mają rejestr instytucji pożyczkowych oraz obowiązek wpisu pośredników kredytowych do rejestru KNF? Zasadniczo większość znowelizowanych przepisów o kredytach konsumenckich wchodzi w życie 22 lipca 2017 r., z tym, że:
- część przepisów w zakresie informowania konsumentów ma 6-miesięcznie vacatio legis (art. 94 pkt 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami);
- pożyczkodawcy prowadzący działalność w dniu wejścia w życie ustawy mają 6-miesięczny okres przejściowy, w którym nie muszą uzyskać wpisu do rejestru, zaś złożenie wniosku w tym okresie zezwala na kontynuację działalności nawet przez pół roku bez uzyskania decyzji KNF (art. 89 ustawy);
- analogiczny okres przejściowy dotyczyć będzie pośredników kredytowych (art. 90 ustawy).