Czy były właściciel auta może ponosić odpowiedzialność za niewskazanie osoby, której powierzono pojazd po jego sprzedaży? Czy jednak w takiej sytuacji w ogóle można nie udzielać odpowiedzi na wezwanie straży miejskiej? (nieprawomocny wyrok SR dla m.St. w Warszawie z 18 grudnia 2019 r., V W 3287/19).

Orzeczenie dotyczyło właściciela auta (prezesa spółki), który mimo żądania straży miejskiej nie wskazał osoby, której powierzył pojazd do używania. Samochód był zaparkowany w miejscu niedozwolonym, straż chciała dać mandat kierowcy, w toku postępowania okazało się, że właścicielem jest spółka — prezes nie odpowiedział na wezwanie (art. 78 ust. 4-5 pord), co potraktowano jako wykroczenie z art. 96 par. 3 kw.
art. 96 par. 3 kodeksu wykroczeń
Tej samej karze [grzywny] podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.
Zdaniem obwinionego nie może on ponosić odpowiedzialności za wykroczenie, ponieważ samochód został sprzedany miesiąc przed ujawnieniem wykroczenia nieprawidłowego parkowania.
Sąd przypomniał, iż ustawowy obowiązek wskazania użytkownika (art. 252 kc) pojazdu spoczywa na jego właścicielu (art. 140 kc) lub posiadaczu (art. 336 kc); posiadaczem rzeczy jest osoba, która faktycznie włada nią jak właściciel (posiadacz samoistny), ale też osoba, której władztwo ma charakter zależny (np. zastawnik, najemca, dzierżawca). Oznacza to, że posiadaczem — a więc i sprawcą wykroczenia — może być także osoba, która samochód ukradła lub przywłaszczyła.
Skoro więc w tamtym czasie spółka już nie była właścicielem auta (bo zostało sprzedane), ani posiadaczem (bo zostało wydane nabywcy), to prezes spółki nie może ponosić odpowiedzialności za niewskazanie osoby, której powierzono pojazd. W takim przypadku były właściciel zwolniony jest z obowiązku udzielenia wyjaśnień na wezwanie straży miejskiej — a także nie może być ukarany za wykroczenie z art. 96 par. 3 kw.
Z tego względu sąd uniewinnił obwinionego od zarzutów.
Na marginesie: transakcja sprzedaży samochodu miała miejsce 1 czerwca, wykroczenie polegające na nieprawidłowym parkowaniu 2 lipca — ciekawe czy ex-właściciel pamiętał o zgłoszeniu sprzedaży pojazdu (którego można już dokonać przez internet).