Nielegalne przekroczenie granicy państwowej (może się przydać w kontekście przywrócenia kontroli granicznych)

A skoro już w poniedziałek wracają kontrole graniczne warto poświęcić kilka akapitów temu czym jest bezprawne przekroczenie granicy państwowej i jaka właściwie odpowiedzialność grozi osobie, która robi kic przez miedzę.
Temat niby prosty, ale tylko pozornie — bo przecież od kilku lat mamy dwa rodzaje granic (granicę zewnętrzną, czyli unijną oraz granicę wewnętrzną Schengen).


Nielegalne przekroczenie granicy państwowej
Taki lub jeszcze gorszy patrol będzie można spotkać już od jutra na przejściu Istebna-Bukowiec (fot. M. Rudak, CC-BY-SA 3.0)

Sprawa jest dość prosta jeśli mówimy o przekraczaniu granicy zewnętrznej: zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie granic państwowych jest ono dozwolone na podstawie dokumentów uprawniających do jej przekroczenia (czyli jakiś paszport, względnie wiza).
Może nie tak prosto jest z przekraczaniem granicy objętej układem z Schengen: w ustawie jest o tym w art. 19a (który z dniem wydania decyzji Rady w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen 2007/801/WE derogował art. 14 ust. 3) — a dlaczego nie tak prosto napiszę nieco poniżej.

Co do sankcji za nielegalne przekroczenie granicy państwowej to mamy dwa przepisy: zgodnie z art. 49a par. 1 kw „proste” przekroczenie granicy RP wbrew przepisom jest wykroczeniem, którego sprawca może być ukarany grzywną do 5000 złotych (warto zwrócić uwagę na karalność usiłowania i pomocnictwa).

art. 49a kw
§ 1. Kto wbrew przepisom przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze grzywny.
§ 2. Usiłowanie i pomocnictwo są karalne.

Jednak już przekroczenie granicy m.in. przy użyciu przemocy, groźby podstępu lub będzie przestępstwem (art. 264 par. 2 kk).

I mnie się już tu zaświeca lampka — czy podstępne (celowe, świadome) zejście ze szlaku celem przedarcia się na terytorium państwa sąsiedniego jest „używaniem podstępu”? A jeśli w dodatku będę kukał na mapę, a mapę będzie przytrzymywać Małżonka — to jest to „współdziałanie z innymi osobami”? No OK, Małżonka to „inna osoba”, nie „inne osoby”, zatem musi być nas przynajmniej trójka…

art. 264 § 2 kk
Kto wbrew przepisom przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej, używając przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Lada dzień (tj. po wejściu w życie ustawy antyterrorystycznej) w kodeksie karnym pojawi się jeszcze jedna forma przestępstwa nielegalnego przekroczenia granicy — dodany art. 259a kk penalizuje choćby legalne przekroczenie granic Polski w celu popełnienia w innym państwie przestępstwa terrorystycznego. Znaczy się nielegalne przekroczenie granicy państwowej z zamysłem rozpoczęcia działalności terrorystycznej będzie działaniem w zbiegu przestępstw.

art. 259a kk
Kto przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej w celu popełnienia na terytorium innego państwa przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub przestępstwa określonego w art. 255a lub art. 258 § 2 lub 4,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

I teraz najlepsza część czyli orzecznictwo dotyczące nielegalnego przekraczania granicy państwa:

  • „momentem przekroczenia granicy państwowej jest ukończenie przez funkcjonariusza polskiej Straży Granicznej czynności polegającej na sprawdzeniu ważności i autentyczności dokumentów uprawniających do przekroczenia polskiej granicy państwowej przy równoczesnym ustaleniu tożsamości osoby legitymującej się tymi dokumentami” — czyli dopóki nie zakończyły się określone czynności, nie ma mowy o przekroczeniu granicy (wyrok SN z 26 lipca 2001 r., V KKN 81/99 wydany pod poprzednim brzmieniem art. 264 par. 1 kk, ale myśl zawarta w tezie nadal ma sens);

  • „przepisy prawa nie zobowiązują obywatela polskiego do posiadania przy sobie któregoś z tych dokumentów podczas przekraczania granicy wewnętrznej” — zatem ojciec przewożący przez granicę syna z (niepodbitą) legitymacją szkolną nie popełnił wykroczenia (w formie pomocnictwa), ponieważ nie popełnił go także syn (wyrok Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2016 r., V KK 100/16).

Tak się zastanawiam ile będzie wniosków o ukaranie wykroczenia pt. „za nielegalne przekroczenie granicy państwowej” po tym nieszczęsnym lipcu — i jakie orzecznictwo z tego wyniknie?

subskrybuj
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

5 komentarzy
Oldest
Newest
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
5
0
komentarze są tam :-)x