A skoro wczoraj było kilka zdań o tym jak powinien wyglądać pogrzeb morski, to dziś czas na trzy akapity o tym czy dozwolone rozsypanie skremowanych szczątków człowieka — na przykład nad najpiękniejszą doliną górską lub zatoką oceanu?
Tym razem rzecz sprowadza się do art. 12 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2017 r. poz. 912), zgodnie z którym:
- zwłoki ludzkie mogą być pochowane wyłącznie w grobach ziemnych, murowanych, katakumbach lub zatopione w morzu (schemat „lub” oraz „i” w ust. 1 dedykuję miłośnikom rozbierania logicznego aktów prawnych);
- szczątki po spopieleniu zwłok można przechowywać także w kolumbariach — zwracam uwagę na różnicę między „pochowaniem” zwłok a „przechowywaniem” szczątków po kremacji;
- kolumbaria mogą się znajdować wyłącznie na cmentarzach — przeto odpada nie tylko trzymanie zmarłego przodka na półce, ale i prywatne kolumbarium;
- Groby ludzkie mogą być usytuowane tylko na cmentarzach. Nie jest dopuszczalne grzebanie zmarłych na prywatnych posesjach — tak brzmi teza wyroku wydanego w sprawie dotyczącej zgody na pogrzebanie spopielonych zwłok wnioskodawcy (sic!) poza cmentarzem (wyrok NSA z 19 maja 1997 r., SA/Ka 1717/95);
- nie wolno przewozić zwłok w otwartej trumnie — zatem tym bardziej nie można ich przenosić w otwartej puszce (por. art. 14 ust. 6 oraz rozporządzenie MZ o przewozie zwłok i szczątków z 2007 r.);
- wprowadzić „wyjątki od zasad” może rozporządzenie wydane na podstawie art. 12 ust. 4 — czyli można sobie wyobrazić jakąś formułę poluzowania wymogów — ale spieszę donieść, że wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że delegacja ta nie została przez ministrów wykonana.
art. 12 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych
1. Zwłoki mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach murowanych lub katakumbach i zatopienie w morzu. Szczątki pochodzące ze spopielenia zwłok mogą być przechowywane także w kolumbariach.
2. Przenoszenie lub przewożenie zwłok w otwartych trumnach jest wzbronione.
3. Groby ziemne, groby murowane i kolumbaria przeznaczone na składanie zwłok i szczątków ludzkich mogą znajdować się tylko na cmentarzach.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia może w drodze rozporządzenia określić wyjątki od zasad ustalonych w niniejszym artykule oraz ustalić szczegółowy sposób stosowania przepisów niniejszej ustawy do tych wyjątków.
Reasumując: rozsypanie skremowanych szczątków człowieka to pomysł zapewne dość szokujący — bodajże kościół katolicki dość niedawno zaaprobował samą w sobie kremację — i chociaż zapewne zakaz tworzenia przydomowych cmentarzyków jest racjonalny, to mam wrażenie, że w przypadku popiołów ewentualne zagrożenia sanitarne i epidemiologiczne są praktycznie żadne…
PS Tekst ilustruję znaną sceną ze świetnego filmu „Big Lebowski”, polecam także film „Captain Fantastic”.