A teraz coś z całkiem innej beczki: czy „błąd maszynistki” w treści prawomocnego wyroku można korygować w drodze wniosku o sprostowanie omyłki pisarskiej? Czy jednak strona powinna składać kasację od błędnego orzeczenia?
postanowienie Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2018 r. (IV KK 674/18)
Skoro oczywista omyłka pisarska dotycząca oznaczenia osoby pokrzywdzonej przestępstwem możliwa jest do naprawienia w trybie przewidzianym w art. 105 kpk, to brak jest podstaw do korygowania w tym zakresie wyroku za pomocą kasacji.
Orzeczenie wydano w sprawie mężczyzny skazanego w trybie konsensualnym (art. 335 kpk) na 10 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 4 lata za przestępstwo wyłudzenia pożyczki (art. 297 kk). Równocześnie sąd nałożył na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej bankowi (art. 72 par. 2 kk).
Kasację na korzyść oskarżonego wniósł ombudsman, którego zdaniem sąd nie powinien był uwzględnić wniosku prokuratora o wydanie wyroku bez rozprawy, skoro okoliczności popełnienia przestępstwa budziły wątpliwości — bo sąd nieprawidłowo napisał nazwę banku w wyroku.
art. 105 par. 1 kpk
Oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe oraz w obliczeniu terminów w orzeczeniu lub zarządzeniu albo w ich uzasadnieniu można sprostować w każdym czasie.
Sąd Najwyższy stwierdził, iż zarzut dotyczy oczywistej omyłki pisarskiej — a sprostowanie takiego błędu nie polega na zmianie treści wyroku, lecz na przywróceniu mu treści, która powinna mu być nadana od początku (por. wyrok SN z 22 stycznia 2015 r. III KK 409/14), w tym także oznaczenia pokrzywdzonego. Błędu w treści orzeczenia nie można korygować w drodze kasacji — toteż kasacja wniesiona zamiast wniosku o sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej jest niedopuszczalna, więc należy pozostawić ją bez rozpoznania.
Przy okazji SN podpowiedział, że obok orzeczenia nakazującego oskarżonemu naprawienie szkody istnieje także wyrok sądu cywilnego nakazujący mu zapłatę odszkodowania. Oba rozstrzygnięcia dotyczą tego samego zdarzenia faktycznego (wyłudzonej pożyczki), zatem sąd powinien okoliczność tę uwzględnić, stosując tzw. klauzulę antykumulacyjną (por. „Czy sąd może nakazać skazanemu za oszustwo członkowi zarządu naprawić wyrządzoną szkodę, jeśli jest już prawomocny wyrok przeciwko spółce?”). W tej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich będzie mógł — po sprostowaniu błędu w nazwie banku — wnieść kolejną kasację nadzwyczajną (art. 521 par. 1 kpk).
Q.E.D.