Czy zatwierdzenie regulaminu strzelnicy powinno być pierwszą czy ostatnią formalnością związaną z powołaniem takiego obiektu? Czy zatem regulamin należy stworzyć dla strzelnicy już utworzonej, czy to raczej na jego podstawie strzelnica będzie wykonywana? Czy utworzenie ziemnej strzelnicy w lesie wymaga jakichkolwiek formalności urzędowych (pozwolenia budowlanego, etc.)?
wyrok WSA w Białymstoku z 17 października 2019 r. (II SA/Bk 484/19)
Prawidłowe funkcjonowanie strzelnicy uzależnione jest od zachowania odpowiedniej sekwencji zdarzeń, a mianowicie, najpierw potwierdzenia legalności lokalizacji i budowy strzelnicy oraz możliwości przystąpienia do użytkowania strzelnicy, zaś końcowo — zatwierdzenie regulaminu strzelnicy, zgodnie z którym prowadzący strzelnicę powinien na strzelnicy w widocznym miejscu umieścić m.in. decyzję o dopuszczeniu strzelnicy do użytkowania. Brak takiej decyzji stanowi zatem przeszkodę do stwierdzenia czy przedstawiony do zatwierdzenia regulamin strzelnicy będzie rzeczywiście spełniał wymogi związane z odpowiednim funkcjonowaniem strzelnicy.
Orzeczenie dotyczyło skargi inwestora na wydaną przez wójta decyzję odmawiającą zatwierdzenia regulaminu planowanej strzelnicy. Otrzymawszy wniosek wójt zażądał przedłożenia „kserokopii decyzji o pozwoleniu na budowę bądź zgłoszenia zamiaru przystąpienia do budowy, wykonania robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę bądź zgód, uzgodnień właściwych organów lub innych dostępnych wnioskodawcy dokumentów odnośnie lokalizacji strzelnicy w danym miejscu z zachowaniem wymogów ochrony środowiska oraz wykluczeniem możliwości wydostania się poza obręb strzelnicy pocisku wystrzelonego z broni ze stanowiska na strzelnicy, planu strzelnicy z oznaczeniem: stanowisk strzeleckich, punktu sanitarnego, dróg ewakuacyjnych, miejsca instalacji telefonu lub innych urządzeń łączności, ze wskazaniem miejsca gromadzenia odpadów, wykazu sygnałów alarmowych, informacji o możliwości i sposobie połączenia się z najbliższym punktem pomocy medycznej, dokumentu potwierdzającego odbycie stosownego przeszkolenia w zakresie prowadzenia strzelania oraz udzielania pomocy medycznej”. Co więcej procedura zatwierdzenia regulaminu powinna dotyczyć istniejącej strzelnicy, a nie działki leśnej, na której potencjalnie powstanie strzelnica.
Zdaniem inwestora nie było podstaw do żądania takich dokumentów, zaś strzelnica, która nie jest obiektem budowlanym, lecz powstanie wskutek usypania na działce leśnej 4-metrowych wałów ziemnych, nie podlega prawu budowlanemu (nie prowadzi prac wymagających pozwolenia na budowę). Co więcej skoro ustawa nie definiuje pojęcia strzelnicy, to nie można wywodzić czym ona ma być na podstawie art. 46-47 uobia i rozporządzenia MSWiA z 2000 r. w/s wzorcowego regulaminu strzelnic (Dz.U. z 2000 r. nr 18 poz. 234).
art. 46 ust. 1-2 ustawy o broni i amunicji
1. Strzelnice powinny być zlokalizowane, zbudowane i zorganizowane w sposób nienaruszający wymogów związanych z ochroną środowiska oraz wykluczający możliwość wydostania się poza ich obręb pocisku wystrzelonego z broni ze stanowiska strzeleckiego w sposób zgodny z regulaminem strzelnicy.
2. Szczegółowe zasady zachowania bezpieczeństwa na strzelnicy określa regulamin strzelnicy.
Decyzja wójta została utrzymana w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Zdaniem SKO wprawdzie regulamin strzelnicy odnosi się wyłącznie do jej zorganizowania, a nie do lokalizacji czy przebiegu budowy, o organ gminy jest uprawniony do weryfikacji czy jego treść jest zgodna z przepisami prawa, w tym do sprawdzenia czy stosowne urzędy „afirmowały lokalizację i budowę strzelnicy”. Strzelnica zawsze jest obiektem budowlanym, nawet jeśli nie jest budynkiem (strzelnica „otwarta”), zaś jej elementy określa właśnie rozporządzenie. Nadto warunkiem wykorzystania zbudowanej strzelnicy jest nie tylko zatwierdzenie regulaminu, ale też uzyskanie pozwolenia na jej zrealizowanie i użytkowanie.
W skardze do WSA inwestor zarzucił błędne uznanie, iż ustawa o broni i amunicji uzależnia zatwierdzenie regulaminu strzelnicy od jej wcześniejszego zorganizowania — zgodnie z art. 46 ust. 1 uobia wójt ma prawo sprawdzać zgodność dokumentów z rozporządzeniem MSWiA, ale nie innymi dokumentami — natomiast dopiero zatwierdzony regulamin jest podstawą oceny sposobu jej urządzenia.
Sąd nie podzielił tej argumentacji: zgodnie z zasadą reglamentacji procesu budowlanego uzyskanie wszelkich formalnoprawnych zgód następuje przed zrealizowaniem obiektu budowlanego. W ramach procedury bada się m.in. treść planu miejscowego lub sprawdza czy możliwe jest wydanie decyzji o warunkach zabudowy; następnie pozwolenie budowlane lub zgłoszenie; w dalszej kolejności czy wymagane jest pozwolenie na użytkowanie czy wystarczy zawiadomienie o przystąpieniu do użytkowania; należy też brać pod uwagę przepisy o ochronie środowiska — te obowiązki wprost wynikają z przepisu wymagającego odpowiedniego „zlokalizowania, zbudowania i zorganizowania” strzelnicy. Same powinności inwestora oczywiście wynikają z innych norm (np. z prawa budowlanego), logiczne też jest, że organizować można obiekt istniejący (jak przy każdym procesie, niezbędne wymogi należy brać pod uwagę już na etapie wykonawstwa).
Tymczasem plan inwestora polega na usypaniu wałów ziemnych o wysokości 4 metrów, czyli budowy ziemnej, która jest obiektem budowlanym (art. 3 pkt 3 pr.bud.; nb. strzelnice są wprost wskazane jako jeden z tymczasowych obiektów budowlanych, art. 3 pkt 5 pr.bud.). Z tego względu wzniesienie strzelnicy wymaga uzyskania pozwolenia na budowę — oceny tej nie zmienia pisemna odpowiedź GINB na wystąpienie inwestora, która jest właśnie tylko informacją, a nie władczym rozstrzygnięciem. Działka, na której ma być zlokalizowana strzelnica, znajduje się w lesie, zatem należy uwzględnić uwarunkowania środowiskowe, być może potrzebę zmiany zagospodarowania terenu i wyłączenie jej z produkcji leśnej; na końcu konieczne będzie uzyskanie dopuszczenia strzelnicy do użytkowania (załącznik do rozporządzenia MSWiA).
Wszystkie te kroki należy podjąć przed zatwierdzeniem regulaminu strzelnicy, ponieważ organ wydający taką decyzję musi wiedzieć gdzie obiekt będzie położony i czy będzie spełniał wymogi prawne — braki stanowią natomiast przeszkodę do jego zatwierdzenia.
Z tego względu — krytycznie oceniając znane sądowi orzecznictwo odmiennie odnoszące się do problematyki (np. prawomocny wyrok WSA w Gdańsku z 14 marca 2019 r., III SA/Gd 915/18), sąd oddalił skargę na decyzję SKO.