Obowiązkiem osoby prawnej, w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jest dołączyć do pisma dokument potwierdzający, że osoba podpisana pod pismem jest upoważniona do jej reprezentacji (tj. odpis z Krajowego Rejestru Sądowego). Czy zatem brak odpisu z KRS spółki może być traktowany jako uchybienie formalne i skutkować odrzuceniem skargi? Czy jednak pobranie pliku z internetu jest tak łatwe, że nawet w sądzie sobie z tym poradzą, a więc zamiast wzywać stronę do uzupełnienia pisma i odrzucać skargę ktoś w sekretariacie powinien był poświęcić 2 minuty w sekretariacie i sobie to druknąć? (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 grudnia 2022 r., II GZ 460/22).
Sprawa zaczęła się od wniesienia przez spółkę skargi na decyzję SKO, a dotyczącej kary pieniężnej za zajęcie pasa drogowego.
WSA zauważył, że spółka nie dołączyła odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego potwierdzającego, że osoby, które podpisały się pod pismem, są uprawnione do jej reprezentacji. Uznając, iż jest to brak formalny, który uniemożliwia nadanie skardze dalszego biegu, wezwał usunięcia błędu (dołożenie odpisu). Strona wady formalnego nie usunęła, zatem skarga została odrzucona (postanowienie WSA w Warszawie z 15 września 2022 r., VI SA/Wa 2158/22).
art. 28 par. 1 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne mające zdolność sądową dokonują czynności w postępowaniu przez organy albo osoby uprawnione do działania w ich imieniu.
art. 29 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Przedstawiciel ustawowy lub organ albo osoby, o których mowa w art. 28, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności w postępowaniu.
W zażaleniu spółka podkreśliła, że dane publikowane w KRS są jawne i każdy może uzyskać do nich łatwy i bezpłatny dostęp, a więc sąd mógł sam sobie sprawdzić czy osoby podpisane pod pismem były uprawnione do reprezentacji strony (chyba że dane są nieaktualne lub podmiot nie został wpisany do rejestru). Oznacza to, że brak odpisu z KRS nie uniemożliwiał nadania sprawie dalszego biegu, a więc nie mógł być podstawą odrzucenia skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny tych zarzutów nie podzielił: że za osobę prawną czynności w toku postępowania podejmuje jej organ, którego obowiązkiem jest przedstawić dokument potwierdzający jego umocowanie. W przypadku spółek prawa handlowego dokumentem potwierdzającym umocowanie jest odpis z Krajowego Rejestru Sądowego — zatem powinnością zarządu spółki jest dołączyć pobrany wydruk do skargi. W przypadku stwierdzenia, że skarżący nie zachował warunków formalnych, sąd wzywa do uzupełnienia braków, pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania (art. 49 ppsa) — jeśli pismem jest skarga, podlega ona odrzuceniu (art. 58 par. 1 pkt 3 ppsa).
Nie można przy tym podzielić argumentacji spółki, iż ściągnięcie pliku PDF z KRS jest tak łatwe, że WSA z pewnością mógł sobie z tym sam poradzić — bo skoro obowiązek taki wyraźnie dotyczy podmiotu wnoszącego skargę (art. 29 ppsa), to nie ma podstaw, by przerzucać go na sąd, który jest gospodarzem postępowania i nie jest uprawniony do działania w imieniu i na rzecz stron (dla kontrastu: swego czasu SN przyjął, że publicznie dostępny wpis w KRS to fakt powszechnie znany, a więc nie ma potrzeby drukowania go dla sądu, postanowienie SN 26 listopada 2014 r., III CSK 254/13).
Zamiast komentarza: na sądzie psów nie wieszajcie — wieszajcie na nieustającym w swej nieprzewidywalnej mądrości prawodawcy, który nadal nakazuje drukowanie tego, co rzeczywiście jest dla każdego, za friko, bez ograniczeń.