Wracając jeszcze na moment do projektu ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów — tej, która ma pozwalać na stosowanie przez Inspekcję Handlową zakupu kontrolnego — czy wiecie, że przewiduje ona także przepisy pozwalające nakazać usunięcie treści oferty produktu niebezpiecznego lub wyświetlenie stosownego ostrzeżenia? Są także nowe obowiązki dla dostawców internetowych platform handlowych — a nawet przepisy pozwalające odciąć firmom dostęp do własnej strony internetowej.
A mianowicie, w pewnym skrócie:
- zgodnie z propozycją w przypadku stwierdzenia, że produkt jest niebezpieczny lub sprzeczny prawem, UOKiK może podjąć określone kroki, m.in. wydać decyzję nakazującą wycofanie produktu z obrotu lub zakazać jego udostępniania na rynku, a nawet zniszczenie wyrobu, czy też nakazać odzyskanie produktu od konsumentów (art. 49 ust. 1 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów);
- UOKiK może też — jest to środek typu ultima ratio (art. 49 ust. 2 ustawy) — zobowiązać stronę postępowania do usunięcia z „interfejsu online” treści odnoszących się do produktu lub zamieszczenie wyraźnego ostrzeżenia adresowanego do użytkowników końcowych (art. 49 ust. 1 pkt 6 ustawy);
- uzasadnienie projektu ustawy nie jest szczególnie wymowne jeśli chodzi o doprecyzowanie co autorzy mieli na myśli mówiąc o interfejsie online, jednak w sukurs przychodzi tu „źródłowe” rozporządzenie 2023/988 w/s ogólnego bezpieczeństwa online: chodzi o każde oprogramowanie, w tym stronę internetową lub aplikację (także mobilną);
- zatem obowiązek usunięcia treści lub dodania ostrzeżenia dotyczącego produktu niebezpiecznego może dotyczyć każdej takiej strony lub aplikacji — tak własnego serwisu / sklepu prowadzonego przez producenta / dystrybutora, jak też serwisów prowadzonych przez inne podmioty, np. internetowych platform handlowych, na których towar jest sprzedawany;
- ale to nie wszystko: jeśli podmiot gospodarczy (tj. producent, przedstawiciel, dystrybutor, „dostawca usług realizacji zamówień” lub każda inna osoba wytwarzająca lub udostępniająca produkt na rynku, definicja w rozporządzeniu) nie wykona decyzji o dodaniu ostrzeżenia lub usunięcia treści, UOKiK może wydać analogiczną decyzję wobec dostawcy internetowej platformy handlowej, nakazując mu uniemożliwienie dostępu lub usunięcie treści oferty produktu niebezpiecznego, a także wyświetlenie użytkownikowi wyraźnego ostrzeżenia;
art. 54 ust. 1 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów (projekt)
Jeżeli podmiot gospodarczy nie wykonał decyzji, o której mowa w art. 49 ust. 1 pkt 6, Prezes Urzędu może nakazać, w drodze decyzji, dostawcy internetowej platformy handlowej usunięcie treści odnoszących się do oferty produktu ze swojego interfejsu online, uniemożliwienie dostępu do nich lub wyświetlenie na interfejsie online wyraźnego ostrzeżenia dotyczącego tych treści.
- w sumie ciekawe: wśród licznych administracyjnych kar pieniężnych przewidzianych za naruszenie obowiązków nie ma odrębnej kary za niewykonanie przez podmiot gospodarczy decyzji — może dlatego, że powinny wystarczyć kary za wprowadzanie do obrotu produktu niezgodnego z ogólnym wymaganiem bezpieczeństwa (to jest do 1 mln złotych od producenta i importera, pół miliona od dystrybutora, etc., etc.);
- jeśli komuś mało: jeśli sytuacja jest krytyczna, tj. należy błyskawicznie usuwać ryzyko powodowane przez produkt niebezpieczny, urząd może nawet nakazać dostawcy usług społeczeństwa informacyjnego wprowadzenie ograniczenia dostępu do interfejsu online;
art. 55 ust. 1 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów (projekt)
Jeżeli podmiot gospodarczy nie wykonał decyzji, o której mowa w art. 49 ust. 1 pkt 6, Prezes Urzędu, gdy konieczne jest podjęcie natychmiastowego działania mającego na celu wyeliminowanie poważnego ryzyka stwarzanego przez produkt, nakazuje, w drodze decyzji, dostawcy usług społeczeństwa informacyjnego nieodpłatne ograniczenie temu podmiotowi gospodarczemu dostępu do interfejsu online.
- dla jasności: ta decyzja wydawana jest wobec dostawcy usług społeczeństwa informacyjnego (definiowanego identycznie jak w rozporządzeniu DSA) — co oznacza, że jej adresatem może być np. firma hostingowa, na której serwerach podmiot gospodarczy (a więc nie dostawca platformy internetowej) utrzymuje swoją stronę;
- (inna sprawa, że troszkę dziwnie wygląda nakaz ograniczenia dostępu „temu podmiotowi” — mnie się wydaje, że ograniczenie dostępu powinno dotyczyć potencjalnych klientów, a nie firmy, która ignoruje obowiązek dodania ostrzeżenia lub usunięcia określonych treści);
- jakby komuś było mało: platforma internetowa nie produkuje, nie importuje i nie sprzedaje produktu niebezpiecznego, i właściwie może nawet nie wiedzieć, że taki wyrób się na niej pojawił — jednak jeśli dostawca internetowej platformy handlowej nie wykona decyzji o usunięciu lub uniemożliwieniu dostępu do treści, czy też nie wyświetli nakazanego ostrzeżenia o produkcie niebezpiecznym, UOKiK może nałożyć nań odrębną karę w wysokości do 1 mln zł;
art. 83 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów (projekt)
Dostawca internetowej platformy handlowej, który nie wykonuje obowiązków określonych w art. 22 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2023/988, lub który nie wykonał w terminie decyzji, o której mowa w art. 54 ust. 1, podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 1 000 000 zł.
- gdyby ktoś miał wątpliwości: dostawca usług społeczeństwa informacyjnego, który nie wykonał decyzji o ograniczeniu dostępu do interfejsu online podlega takiej samej karze, tj. do 1 mln zł (art. 85 ustawy).
Dla przypomnienia, zgodnie z projektem przepisy pozwalające nakazać usunięcie treści oferty produktu niebezpiecznego z platform internetowych, ograniczać dostęp przedsiębiorcom oferującym takie wyroby do interfejsów online, etc., mają wejść w życie już 13 grudnia 2024 r.