Krótko i na temat, aczkolwiek zważywszy na tempo rozwoju rządowych systemów informatycznych nie wykluczam, że dożyjemy: oto jest projekt, by w aplikacji mObywatel był kwalifikowany podpis elektroniczny — a przynajmniej możliwość podpisywania dokumentów i weryfikacji złożonych podpisów (projekt ustawy o zmianie ustawy o aplikacji mObywatel oraz niektórych innych ustaw).
Dalej będzie w skrócie:
- prawodawca raczył zauważyć, że używanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego nadal wiąże się z pewnymi niedogodnościami: mnogość rozwiązań technicznych to nie tylko trudność w wyborze właściwego podpisu w konkretnym przypadku (prosty, jasny i jednolity jest tylko podpis zaufany, nawet podpis osobisty „wymaga instalowania specjalnych wtyczek do przeglądarek internetowych albo nawet zapisania dokumentu na lokalny dysk, podpisania go lokalnie i ponownego przesłania do usługi”), ale też konieczność przygotowania się adresata na odczyt każdej możliwej opcji — a przecież jest pożądane, iżby te usługi miały charakter uniwersalny, powszechny i nie pozostawiający jakichkolwiek wątpliwości formalnoprawnych (por. „Skarga.pdf.xml”);
- stąd też pomysł, by aplikacja mObywatel umożliwiała podpisywanie dokumentów także kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a także weryfikację złożonych podpisów;
art. 3 ust. 1 ustawy o aplikacji mObywatel (projekt)
W aplikacji mObywatel udostępnia się usługi umożliwiające użytkownikowi aplikacji mObywatel: […]
10) opatrywanie dokumentu elektronicznego podpisem zaufanym, podpisem osobistym oraz kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz weryfikację tych podpisów.
- i tu mała dygresja: biorąc pod uwagę, że są różne technologie (taki podpis można mieć na karcie, w dowodzie osobistym, w chmurze) — czy aplikacja mObywatel będzie obsługiwała każdy kwalifikowany podpis elektroniczny? czy jednak na wdrożenie tej technologii jeszcze trochę poczekamy — a przynajmniej do wdrożenia europejskiego portfela tożsamości cyfrowej?
- pytanie o tyle nie niedorzeczne, że nowelizacja znika także możliwość osobistego potwierdzenia tożsamości wymaganej do korzystania z mObywatela w urzędzie, w tym przy przy okazji wydania dowodu osobistego. W uzasadnieniu projektu mówi się, że ma to związek właśnie z wdrożeniem rozporządzenia eIDAS 2, które przewiduje m.in. obowiązek wydawania bezpłatnych podpisów kwalifikowanych;
- a może jednak oznacza to tylko i wyłącznie możliwość „przyłączenia” do systemu teleinformatycznego gov.pl usługi świadczonej przez podmiot zewnętrzny? (por. nowelizacja art. 20e ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne);
- a poza tym: w aplikacji mObywatel ma być udostępniona „funkcjonalność wirtualnego asystenta opartą o model sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia”, rzecz jasna niewykorzystujący danych osobowych użytkownika;
- w przypadku ponownej aktywacji aplikacji po uprzednim unieważnieniu certyfikatu będzie wydawany nowy dokument mObywatel (jak wiadomo aktualnie w takim przypadku dokument ten jest odtwarzany — autorzy projektu podkreślają, że nowe rozwiązanie ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa aplikacji).
Od kiedy to wszystko? Ano po 14-dnowym vacatio legis, nie wiadomo od kiedy licząc — tyle dobrego, że najwyraźniej nie będziemy musieli już czekać na żadne komunikaty ministerialne.