W ubiegłym tygodniu Sąd Najwyższy wydał uchwałę, w której odniósł się do kwestii przedawnienie roszczenia wynikającego z deliktu na szkodę osoby trzeciej, którego dopuścił się pracownik w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych — oraz zasad odpowiedzialności pracodawcy za taki czyn niedozwolony.
uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2016 r. (III CZP 67/16)
Przedawnienie roszczenia o naprawienie szkody, przysługującego poszkodowanemu wobec pracodawcy, nie wyłącza zastosowania art. 120 § 1 kp.
Uchwałę podjęto w odpowiedzi na następujące zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Apelacyjny w Krakowie:
Czy norma art. 120 § 1 kp wyłącza odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną nieumyślnie przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych podmiotowi pośrednio poszkodowanemu, także wówczas, gdy z przyczyn innych niż faktyczne, możliwość wyrównania jej przez pracodawcę jest wykluczona?
Przepis art. 120 par. 1 kp wprowadza zasadę wyłącznej odpowiedzialności pracodawcy za szkodę, którą pracownik wyrządził osobie trzeciej (przy czym osobą trzecią może być nawet inny pracownik) — jednak wyłącznie wówczas gdy powstanie szkody miało związek z wykonywaniem przezeń obowiązków pracowniczych. W praktyce przyjmuje się, że wyłączenie odpowiedzialności pracownika za taką szkodę odnosi się do czynu niedozwolonego wyrządzonego z winy nieumyślnej; jeśli wykonywanie obowiązków stanowiło wyłącznie „okazję” do wyrządzenia szkody, pracownik może być współodpowiedzialny za jej naprawienie (a jest to konsekwencją dyspozycji art. 122 kp)
art. 120 par. 1 kodeksu pracy
W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.
Na pierwszy rzut oka w uchwale SN najlepsze jest chyba to, że nie do końca odpowiada na zadane pytanie. Wątpliwości, jak mi się wydaje, były dość proste: czy gdyby wskutek pewnych okoliczności pracodawca nie był w stanie naprawić szkody wyrządzonej przez pracownika z winy nieumyślnej, to istnieją przesłanki do żądania naprawienia tejże szkody przez pracownika — czy też jednak art. 120 par. 1 kp także w takiej sytuacji chroni pracownika?
Tymczasem przedstawiona przez Sąd Najwyższy wykładnia poszła w nieco innym kierunku, zaś (chyba nieco lakoniczna) myśl sprowadza się do tezy, iż nawet po upływie okresu pozwalającego na zgłoszenie zarzutu przedawnienia roszczenia wynikającego z deliktu (przypomnijmy, że przedawnienie czynów niedozwolonych podlega dość specyficznym regułom, art. 442(1) kc) poszkodowany przez działania pracownicze może domagać się naprawienia szkody przez pracodawcę.
Niemniej z pełną konkluzją warto wstrzymać się do opublikowania uzasadnienia uchwały, jestem bowiem zdania, że treść uchwały nie jest sformułowana zbyt szczęśliwie.