Krótko i na temat: czy osoba poddana obowiązkowej kwarantannie, u której nie stwierdzono choroby COVID-19, powinna pójść po zaświadczenie lekarskie — czy jednak zasiłek chorobowy za okres kwarantanny przysługuje bez wizyty u lekarza?
Najprostsza odpowiedź brzmi: nawet jeśli przepisy wprowadzające stan zagrożenia epidemicznego nie były w tej mierze jednoznaczne, to po ogłoszeniu stanu epidemii nie ma już wątpliwości — osoba poddana prewencyjnej kwarantannie ma prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego wyłącznie na podstawie własnoręcznego pisemnego oświadczenia o odbyciu kwarantanny — i z całą pewnością nie musi iść do żadnego lekarza po L4.
Przechodząc od ogółu do szczegółu:
- zgodnie z rozporządzeniem o stanie epidemii każdy Polak powracający do kraju (z wyjątkami!) jest obowiązany odbyć 14-dniową prewencyjną kwarantannę domową; osoba zobowiązana do poddania się kwarantannie nie otrzymuje na tę okoliczność żadnego zaświadczenia (a z pewnością „decyzji [o kwarantannie] organu inspekcji sanitarnej nie wydaje się”, par. 3 ust. 1 rozporządzenia);
art. 92 par. 1 kp
Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:
1) choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną — trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia — trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego — pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu;
- dla rozwiania wątpliwości: kwarantannę wynikającą z faktu przekroczenia granic Polski nazywam „prewencyjną”, ponieważ przesłanką jej zastosowania jest sam w sobie fakt wjazdu do kraju — a nie styczność z osobami chorymi (por. art. 34 ust. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi);
- pracownik odbywający prewencyjną kwarantannę domową ma obowiązek powiadomić o tym fakcie pracodawcę — „za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności” (prawodawca trzeźwo dodał, że może być „telefon”);
- natomiast w ciągu 3 dni roboczych od zakończenia związanej z koronawirusem kwarantanny pracownik składa pracodawcy pisemne oświadczenie, w którym potwierdza odbycie kwarantanny; oświadczenie powinno określać: imię i nazwisko, numer PESEL, numer paszportu, jeśli był on okazywany przy przekraczaniu granicy, dzień rozpoczęcia i zakończenia kwarantanny oraz podpis;
par. 3 ust. 3 rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491)
W celu wypłaty osobie odbywającej obowiązkową kwarantannę, o której mowa w § 2 ust. 2 pkt 2, za okres jej trwania, wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy, lub świadczenia pieniężnego z tytułu choroby określonego w odrębnych przepisach, osoba ta, w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny, o której mowa w § 2 ust. 2 pkt 2, składa pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny. Oświadczenie to można złożyć za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
- wyłącznym dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy pracownika poddanego obowiązkowej kwarantannie jest jego własnoręczne i pisemne oświadczenie (par. 3 ust. 4);
- oświadczenie to jest podstawą dla pracodawcy do wypłaty wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy wskutek odosobnienia w związku z chorobą zakaźną (art. 92 par. 1 pkt 1 kp);
- jeśli obowiązek wypłaty świadczenia nie obciąża pracodawcy (płatnika składek), ma on obowiązek — niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni — przekazać je do ZUS;
- natomiast pracodawca, na którym spoczywa obowiązek wypłaty wynagrodzenia za okres choroby (art. 92 kp) jest uprawniony do zwrócenia się do sanepidu z uzasadnioną prośbą o weryfikację informacji w przesłanym przez pracownika oświadczeniu (par. 3 ust. 6);
par. 13 rozporządzenia w/s ogłoszenia stanu epidemii
Przepisy § 3 stosuje się do obowiązkowej kwarantanny, o której mowa w § 2 ust. 2 pkt 2, która rozpoczęła się po dniu 15 marca 2020 r.
- dla jasności: chociaż opisana procedura pojawiła się dopiero wraz z ogłoszeniem stanu epidemii, dotyczy ona także osób wcześniej poddanych obowiązkowej kwarantannie prewencyjnej — czyli zasiłek chorobowy za okres kwarantanny na podstawie własnoręcznego pisemnego oświadczenia dotyczy także wcześniejszych odosobnień (wcześniej, bo już po 15 marca 2020 r.);
- natomiast mam pewne wątpliwości czy uproszczone regulacje te odnoszą się także do osób, które zostały poddane kwarantannie nie w związku z przekraczaniem granicy — wszakże w rozporządzeniu cały czas mowa jest o kwarantannie „po przekroczeniu granicy państwowej” (par. 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia), wynikającej z przepisów „wydanych na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi”;
art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
1) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
- przepisy te (czyli rozporządzenie w/s ogłoszenia stanu epidemii) nie regulują innego rodzaju kwarantanny, niż wobec powracających do kraju — co moim zdaniem oznacza, że kwarantanna „nie-prewencyjna”, tj. stosowana wobec osób pozostających w styczności z osobami chorymi na COVID-19 (wynikająca z art. 34 ust. 2 ustawy w/s chorób zakaźnych) „rozliczana” jest na podstawie decyzji (por. art. 6 ust. 2 pkt 1 usus).
Podsumowując: zasiłek chorobowy za okres kwarantanny lub prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy niewątpliwie nie wymaga wizyty u lekarza celem otrzymania L4 — w przypadku osób poddanych kwarantannie prewencyjnej wystarczy przedstawione pracodawcy oświadczenie, w innych przypadkach będzie to decyzja sanepidu.