Sezon wakacyjny zbliża się milowymi krokami, warto więc zwrócić nieco uwagi na dzisiejsze orzeczenie TSUE, z którego wynika, że przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za opóźniony lot, jeśli opóźnienie spowodowały braki kadrowe personelu odpowiedzialnego za załadunek bagażu.

wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 maja 2024 r. w/s Touristic Aviation Services Ltd vs. Flightright GmbH (C‑405/23)
Okoliczność, iż liczba członków personelu operatora portu lotniczego odpowiedzialnego za załadunek bagaży do samolotów jest niewystarczająca, może stanowić „nadzwyczajną okoliczność” w rozumieniu tego przepisu. Jednakże aby uwolnić się od przewidzianego w art. 7 tego rozporządzenia obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom, przewoźnik lotniczy, którego lot doznał dużego opóźnienia z powodu takiej nadzwyczajnej okoliczności, jest zobowiązany wykazać, że okoliczności tej nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie racjonalne środki, i że podjął on dostosowane do sytuacji środki zmierzające do uniknięcia jej następstw.
Sprawa zaczęła się od opóźnienia lotu o 3 godziny i 49 minut. Przyczyną opóźnienia było wcześniejsze opóźnienie wywołane brakiem personelu lotniskowego odpowiedzialnego za odprawę pasażerów (godzina i kwadrans), a także brakami kadrowymi w zakresie personelu odpowiedzialnego za załadunek bagażu na pokład samolotu (dwie godziny i kwadrans; resztę można było zrzucić na warunki pogodowe).
Pasażerowie opóźnionego lotu scedowali swe roszczenia na firmę Flightright, która wystąpiła do sądu z powództwem o zapłatę odszkodowania.
Sąd I instancji uwzględnił roszczenia, jednak sąd odwoławczy spostrzegł, iż przyczyny zaistniałego opóźnienia można traktować jako vis maior, zatem zwrócił się w trybie prejudycjalnym do TSUE.
art. 5 ust. 3 rozporządzenia 261/2004 ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów
Obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty [za opóźniony lub odwołany lot], jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.
W wydanym dziś wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE przypomniał, że co do zasady pasażer opóźnionego lub odwołanego lotu ma prawo do określonego odszkodowania od przewoźnika, z wyjątkiem jednak sytuacji, gdy przewoźnik udowodni, że przyczyną opóźnienia lub odwołania lotu była nadzwyczajna okoliczność, której nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków zapobiegawczych. Nadzwyczajną okolicznością są zatem wszelkie zdarzenia, które nie są zwykłe, normalne w pracy przewoźnika, a pozostają poza jego kontrolą (którą może być np. śmierć drugiego pilota czy awaria systemu tankowania aeroplanów, ale nie będzie zapowiadany wcześniej strajk pilotów).
Okolicznością uzasadniającą zwolnienie linii lotniczej z odpowiedzialności za opóźniony lot mogą być braki kadrowe personelu naziemnego odpowiedzialnego za załadunek bagażu pasażerów. Jest to wszakże przyczyna zewnętrzna, załadunkiem bagażu zajmują się osoby zatrudnione przez lotnisko, nad którymi linie lotnicze co do zasady nie sprawują kontroli.
W ocenie TSUE egzoneracja przewoźnika nie będzie jednak możliwa, jeśli sytuację można było przewidzieć lub jej zapobiec (na przykład naprędce powierzając załadunek innemu usługodawcy), którą to okoliczność zbadać musi rzecz jasna sąd merytorycznie orzekający co do sporu.