P.T. Czytelników rozczarowanych, że obowiązek noszenia maseczki nie wynika z Konstytucji spieszę zapewnić, że takiego pomysłu jeszcze nie ma, ale wiele wskazuje na to, że zakrywanie ust i nosa doczeka się podbudowy ustawowej — a to za sprawą nowelizacji ustawy zakaźnej (projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19).
Koronawirusowy nakaz noszenia maseczek spotkał się z niewąską krytyką — bo wprowadzono go rozporządzeniem, a przecież wszelkie „ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie”, a poza tym niewykluczone, że rząd wykroczył poza granice ustawowego upoważnienia. (Osobiście przyznam, iż pierwszy zarzut niezmiernie mnie cieszy, choć dostrzegam, że idzie dość pod prąd utrwalonej praktyce — nie od dziś dopuszczającej „doprecyzowanie” lub nawet „uruchomienie” pewnych nakazów, które niewątpliwie dotykają naszych konstytucyjnych praw i wolności, w drodze rozporządzenia wykonawczego; najlepszym chyba przykładem będzie karalność czynów, które są opisane w innych aktach normatywnych niż ustawa, tj. art. 54 kw i art. 65a kw — co gorsza wprost wbrew konstytucji, która wyraźnie mówi, że karalność dotyczy tylko czynów określonych „przez ustawę”.)
Mniejsza z tym, bo oto przedstawiony przez grupę posłów projekt wyraźnie upoważnia rząd do wprowadzenia, po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, samoistnego nakazu zakrywania ust i nosa — a dalej to już czysta poezja otwartych kwantyfikatorów, bo noszenie maseczek może być obowiązkowe „w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach”, etc. Kwantyfikator na tyle szeroki, że nie ma już to-tamto, chory, podejrzany czy cokolwiek — jest stan epidemii, można kazać nosić maseczki.
art. 46b pkt 13 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (projekt)
W rozporządzeniu, o którym mowa w art. 46a, można ustanowić:
13) nakaz zakrywania ust i nosa, w określonych okolicznościach, miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach, wraz ze sposobem realizacji tego nakazu.
Sankcje? Pomyśleli i o tym, bo ten sam projekt przewiduje także zmianę kodeksu wykroczeń — nie przestrzeganie zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków „określonych w przepisach” zakaźnych (czyli znów mamy naruszenie ustawy zasadniczej, która zasadę nulla poena sine lege wyraźnie nakazuje rozumieć jako „jeden czyn w jednej ustawie”) będzie stanowiło wykroczenie zagrożone grzywną do 5 tys. złotych lub karą nagany.
art. 116 par. 1a kodeksu wykroczeń
Kto nie przestrzega zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
podlega karze grzywny lub karze nagany.
Czy ustawowy nakaz zakrywania ust i nosa oznacza, że będzie można dostać mandat za brak maseczki? A i owszem, jednakże wbrew temu, co podają media — maksymalny mandat za naruszenie epidemicznych zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków nie będzie podwyższony do kwoty 1 tys. złotych, ponieważ ten nowelizowacja kpsw przewiduje taki mandat tylko w przypadku osób, które są chore na chorobę zakaźną, są nosicielami lub osobami podejrzanymi o nosicielstwo lub stykają się z chorymi lub podejrzanymi o nosicielstwo — lecz nie przestrzegają owych nakazów (na marginesie zwracam uwagę, że art. 116 par. 1 kw też ma być zmieniony).
art. 96 par. 1d ustawy — kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
W postępowaniu mandatowym, w sprawach, o których mowa w art. 116 par. 1 kodeksu wykroczeń, można nałożyć grzywnę w wysokości do 1000 złotych.
I to by było na tyle, na razie — reszta w rękach posłów, senatorów oraz z bożej łaski prezydenta.