A skoro niedawno było o tym, że może będą obowiązkowe cykliczne badania psychiatryczne myśliwych, dziś czas na kilka akapitów o tym czy przepisy nakazujące udostępnianie informacji publicznej dotyczą danych o prowadzeniu gospodarki łowieckiej przez koło łowieckie? Czy jednak koło łowieckie jako stowarzyszenie grupujące pasjonatów myślistwa nie ma takich obowiązków? I, wcale nie na marginesie: czy podmiot, który chętnie zaprasza zainteresowanego do przeglądania dokumentów, może odmówić udostępnienia danych w postaci pisemnej? (nieprawomocny wyrok WSA w Szczecinie z 2 października 2024 r., I SAB/Sz 95/24).
Orzeczenie dotyczyło wątpliwości, czy w ramach przepisów nakazujących udostępnianie informacji publicznej koło łowieckie ma obowiązek udzielenia pisemnej odpowiedzi — swojemu członkowi, który zawsze może przyjść do biura i przejrzeć dokumenty.
opis stanu faktycznego:
- sprawa zaczęła się od złożonego — przez myśliwego, do macierzystego koła łowieckiego — wniosku o pisemne udostępnienie informacji publicznej dotyczącej prowadzonej przez koło gospodarki łowieckiej za pięć ostatnich lat;
- pytania dotyczyły m.in. stanu pozyskania zwierzyny w stosunku do planu łowieckiego w poszczególnych latach, liczby szkód łowieckich i kwot wypłaconych odszkodowań, a także protokołów szacowania szkód, wykazu polowań (indywidualnych i zbiorowych, także komercyjnych) wraz z kwotami uzyskanych przychodów oraz kwotami wypłaconymi jako wynagrodzenie dla członków koła za organizację polowań komercyjnych (wraz z protokołami polowań);
z ustawy prawo łowieckie
art. 1. Łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej.
art. 4 ust. 1. Gospodarka łowiecka jest to działalność w zakresie ochrony, hodowli i pozyskiwania zwierzyny.
art. 33 ust. 1. Koła łowieckie zrzeszają osoby fizyczne i są podstawowym ogniwem organizacyjnym w Polskim Związku Łowieckim w realizacji celów i zadań łowiectwa.
- w odpowiedzi koło łowieckie wyjaśniło, że skoro zainteresowany jest jego członkiem, to na bieżąco bierze udział w życiu organizacji (np. w walnym zgromadzeniu), ma także wgląd w określone dokumenty (np. w książkę polowań);
- po drugie w kole łowieckim nie ma ani ludzi, ani sprzętu, którzy mogliby się zająć obrobieniem tak obszernego materiału — są to wszakże pasjonaci myślistwa, zajmujący się tym społecznie, we własnym czasie;
- a przecież zakres żądanych informacji jest tak obszerny, że ich wyselekcjonowanie i przygotowanie byłoby bardzo pracochłonne — zaś koło łowieckie nie dysponuje niezbędnymi po temu środkami technicznymi i organizacyjnymi;
art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej
1. Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku.
2. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. (…)
- organ nie ma przy tym prawa samodzielnej zmiany formy udostępnienia danych — może natomiast zaproponować inne rozwiązanie, z którego jednak wnioskodawca nie raczył skorzystać;
skarga na bezczynność:
- w świetle takiego stanu faktycznego mężczyzna wniósł skargę na bezczynność w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej i zażądał wymierzenia kołu grzywny w wysokości pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia;
- w odpowiedzi na tę skargę koło łowieckie podkreśliło, iż domaganie się przesłania pisemnej informacji przez członka organizacji to nic innego jak nadużycie prawa podmiotowego, zwłaszcza, że biorąc pod uwagę okoliczności brak udzielenia odpowiedzi pozytywnej nie może być traktowana jako bezczynność;
orzeczenie WSA:
- każda informacja o sprawach publicznych jest informacją publiczną — jako każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie m.in. wykonywania przez nie zadań władzy publicznej;
- zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej są m.in. podmioty reprezentujące jednostki wykonujące zadania publiczne lub dysponujące majątkiem publicznym;
- podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej jest także koło łowieckie — osoba prawna, która jako dzierżawca obwodu łowieckiego wykonuje zadania publiczne w zakresie gospodarki łowieckiej (elementu konstytucyjnie nakazanej ochrony przyrody i środowiska naturalnego);
- co do zasady żądanie udostępnienia informacji publicznej należy spełnić w terminie 14 dni, w formie wskazanej we wniosku — chyba że podmiot zobowiązany nie dysponuje niezbędnymi środkami technicznymi i organizacyjnymi; w takim przypadku należy poinformować wnioskodawcę o tej okoliczności i wskazać inny sposób, o ile podmiot może obsłużyć zapytanie niezwłocznie;
- przepisy udip nie limitują przy tym prawa do uzyskania informacji publicznej ze względu na status zainteresowanego — nie ma więc znaczenia, czy wnioskodawca jest członkiem koła łowieckiego i czy może przyjść do jego siedziby zapoznać się z danymi w inny sposób.
Biorąc pod uwagę, że podstawą braku rozpatrzenia wniosku był właśnie status wnioskodawcy — nie zaś np. ocena, iż żądanie dotyczy informacji przetworzonej — WSA uwzględnił skargę na bezczynność i zobowiązał koło łowieckie do prawidłowego rozpatrzenia wniosku.