A skoro niedawno było o tym, że zdaniem sądu PUODO nie musi powoływać biegłego, nawet jeśli sąd mu to nakazał, dziś czas krótką omówkę orzeczenia, w myśl którego wyjaśnienia strony mogą sugerować umorzenie postępowania w/s skargi na naruszenie RODO — o ile organ sprawdzi wszystkie okoliczności, zamiast bezpodstawnie oprzeć się na stanowisku jednego z zainteresowanych podmiotów.
nieprawomocny wyrok WSA w Warszawie z 10 września 2024 r. (II SA/Wa 1015/24)
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 80 kpa swobodna ocena dowodów musi być oparta na wszechstronnej analizie materiału dowodowego, zgodnie z zasadami logiki, a organ powinien dokonać oceny znaczenia i wartości dowodów dla toczącej się sprawy. Aby nie przekroczyć zasady swobodnej oceny dowodów organ winien dokonać oceny poszczególnych dowodów osobno oraz w ich wzajemnej łączności, kierując się wiedzą i zasadami doświadczenia życiowego, a w uzasadnieniu rozstrzygnięcia określić, którym twierdzeniom i dowodom dał wiarę i dlaczego oraz z jakich przyczyn odmówił wiarygodności innym twierdzeniom i dowodom.
Sprawa dotyczyła skargi na umorzenie przez PUODO postępowania ze skargi na nieprawidłowości w przetwarzaniu danych, do czego asumpt dały wyjaśnienia strony.
opis stanu faktycznego:
- sprawa zaczęła się od skargi na prywatny monitoring sąsiada, którego wścibskie oko sięgało na położoną obok posesję; zdaniem skarżącego nieprawidłowości polegały m.in. na naruszeniu prywatności osób trzecich, braku wypełnienia obowiązku informacyjnego, przetwarzaniu pozyskanych w ten sposób danych bez podstawy prawnej, a także ich udostępnianiu innym podmiotom;
- w toku postępowania sąsiad napisał do PUODO, że zamontowana na ścianie kamera to nic innego jak atrapa, która nie rejestruje ani obrazu, ani dźwięku, albowiem jej jedyną rolą jest odstraszanie intruzów (były już próby włamania do domu); rzeczywiście fotografował posesję skarżącego, acz czynił to dla udokumentowania nielegalnej budowy — no i nie angażował do tego monitoringu, którego wszakże nie ma;
- bazując na tych wyjaśnieniach organ uznał, że skoro sąsiad nie przetwarza danych osobowych, to postępowanie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe;
- w skardze na umorzenie postępowania mężczyzna podkreślił, że wyjaśnienie strony może być traktowane jako dowód w postępowaniu wyłącznie jeśli zostało złożone w trybie przesłuchania lub na rozprawie, a pisemne oświadczenie może być odebrane wyłącznie pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania;
z kodeksu postępowania administracyjnego
art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
art. 75 § 1. Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia właściwego organu administracji, organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania. (…)
art. 77 § 1. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
art. 80. Organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.
art. 107 § 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
- tak czy inaczej weryfikacja czy monitoring był atrapą wymagała sprawdzenia przez biegłego, a wydanie decyzji wyłącznie na podstawie wyjaśnienia osoby zainteresowanej wynikiem sprawy oznacza uchybienie przepisów o postępowaniu dowodowym;
- WSA nie zgodził się z tymi zarzutami i skargę oddalił (wyrok WSA w Warszawie z 4 kwietnia 2022 r., II SA/Wa 3723/21);
skarga o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem WSA:
- zdaniem skarżącego wyrok oddalający skargę został wydany z naruszenim przepisów nieważnością postępowania;
- sęk w tym, że najsamprzód WSA zignorował udzielenie przez stronę pełnomocnictwa, przez co jego adwokat nie był informowany o żadnych czynnościach procesowych;
- po zwróceniu uwagi na ów błąd zawiadomienie o rozprawie zostało wysłane na nieprawidłowy adres kancelarii;
- korespondencja została zwrócona z adnotacją „nie podjęto w terminie”, rozprawa została przeprowadzona pod nieobecność strony i jej pełnomocnika, ze skutkiem w postaci pozbawienia strony możliwości działania (art. 271 pkt 2 ppsa);
- w odpowiedzi na skargę sąsiad zwrócił uwagę, że nieprawidłowości w budowie skończyły się wyrokiem niekorzystnym dla skarżącego (wyrok NSA z 29 sierpnia 2023 r., II OSK 2913/20), zatem podjęte działania były usprawiedliwione; co więcej po tym, jak ktoś próbował wejść do jego mieszkania sam skarżący zamontował swoją kamerę lub jej atrapę, a więc dostrzega potrzebę poprawy bezpieczeństwa;
orzeczenie WSA:
- odnosząc się do tych argumentów sąd stwierdził, że niedoręczenie pełnomocnikowi strony zawiadomienia o rozprawie i nieodroczenie rozprawy mimo braku prawidłowego doręczenia jest przesłanką wznowienia postępowania sądowoadministracyjnego;
- natomiast odnosząc się merytorycznie do sporu WSA przypomniał, że umorzenie postępowania administracyjnego ze względu na jego bezprzedmiotowość wymaga ustalenia, iż brak jest podstaw do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty;
- przesłanką umorzenia postępowania przez PUODO może być ocena, że w gruncie rzeczy nie miało miejsce przetwarzanie danych osobowych (organ nadzorczy nie zajmuje się nie-przetwarzaniem danych) — wymaga to jednak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, w szczególności wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, zaś wszelkie ustalenia organu powinny znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji administracyjnej;
- nieprawidłowe jest wydanie przez organ decyzji wyłącznie w oparciu o wyjaśnienia strony, bez wskazania w uzasadnieniu przyczyn, dla których uznał je za wiarygodne;
- oznacza to, że PUODO powinien był zweryfikować informacje uzyskane od sąsiada: wezwać go do przestawienia dowodu zakupu atrapy, poprosić o przesłanie jej fotografii lub choćby tabliczki znamionowej, ale też ustalić, czy na nieruchomości jest umieszczona informacja o monitoringu wizyjnym, jak też ocenić, czy ew. kamera swym zasięgiem pokrywa posesję skarżącego;
- zaniechanie tego rodzaju oznacza, iż materiał dowodowy nie został ani w całości zebrany, ani też prawidłowo oceniony, przez co okoliczności faktyczne sprawy nie zostały należycie wyjaśnione — zaś ogólnikowe i lakoniczne uzasadnienie decyzji oznacza zarówno naruszenie art. 107 par. 3 kpa, jak i zasady przekonywania.
Stwierdzając, że niezweryfikowane wyjaśnienia strony, której działania były podstawą skargi nie mogą być podstawą umorzenia postępowania PUODO, WSA uchylił zarówno wcześniejszy wyrok, jak i decyzję PUODO o umorzeniu postępowania.
Zamiast komentarza: w sumie to bardzo ciekawe, bo GIODO nie miał swego czasu problemu z uwalaniem błahych spraw wyłącznie w oparciu o jednostronne oświadczenia rzekomego naruszyciela, wydaje się, że ta praktyka została odziedziczona przez organ stosujący RODO.