Wracając jeszcze na moment do rozważań poświęconych zawieszeniu w czynnościach służbowych jako podstawie do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia (przypomnijmy, że taka sprawa będzie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego pod sygn. akt III PZP 7/15) warto zwrócić uwagę na wpisujący się w temat wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 2 lipca 2013 r. (sygn. akt III APa 16/13), w którym znajdujemy odpowiedź jak wygląda zachowanie prawa do wynagrodzenia w przypadku zawieszenia pracownika w czynnościach służbowych.
Sprawy miały się następująco: prezydent Starachowic wystąpił — przeciwko swojemu urzędowi — do sądu pracy o zasądzenie kwoty przeszło 110 tys. złotych tytułem niewypłaconego wynagrodzenia za kilka miesięcy 2012 r. Żądanie motywował tym, że wprawdzie został zawieszony w czynnościach służbowych na podstawie art. 276 kpk, ale brak jest przepisu dającego podstawę do zawieszenia wypłaty wynagrodzenia za pracę — zatem wstrzymanie się z wypłatą było naruszeniem prawa.
Z uzasadnienia wynika, że początkowo prezydent miasta była aresztowany, jednak w tej sytuacji ograniczono się do wypłacania mu połowy pensji — natomiast dopiero po zastąpieniu tymczasowego aresztowania zawieszeniem w czynnościach służbowych urząd zaprzestał wypłacania całości wynagrodzenia. Wynika to z art. 35 ustawy o pracownikach samorządowych, która nakazuje tymczasowo aresztowanemu wypłacać połowę wynagrodzenia.
art. 35 ustawy o pracownikach samorządowych
1. Stosunek pracy pracownika samorządowego tymczasowo aresztowanego ulega zawieszeniu z mocy prawa.
2. W okresie zawieszenia pracownik samorządowy otrzymuje wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia przysługującego mu do dnia tymczasowego aresztowania.
3. W przypadku umorzenia postępowania karnego albo wydania wyroku uniewinniającego pracownikowi samorządowemu należy wypłacić pozostałą część wynagrodzenia; nie dotyczy to warunkowego umorzenia postępowania karnego.
Roszczenie zostało oddalone przez sądy obu instancji, a to dlatego, że począwszy od kwietnia 2012 r. (czyli od wyjścia z aresztu) powód nie świadczył pracy na stanowisku prezydenta Starachowic, więc — jako osoba zawieszona w czynnościach służbowych — nie otrzymywał umówionego wynagrodzenia. Sąd I instancji podkreślił, że stosunek pracy pracownika samorządowego z wyboru jest szczególnym stosunkiem pracy ściśle związanym z pełnioną przez niego funkcją, który wygasa z chwilą wygaśnięcia mandatu. Skoro zatem tak, to zgodnie z art. 80 kp pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za okres, w którym nie wykonuje pracy.
art. 80 kp
Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Natomiast wyjątek od tej reguły (art. 81 kp) nie może być interpretowany rozszerzająco, zwłaszcza, iż ów przestój był zawiniony przez pracownika, albowiem pozwany nie ponosi odpowiedzialności za przeszkodę w świadczeniu pracy przez prezydenta miasta — albowiem przyczyną tego jest zawieszenie w czynnościach służbowych, która to przyczyna leży po stronie pracownika, a w dodatku:
Zastosowanie przewidzianego w art. 276 kpk nieizolacyjnego środka zapobiegawczego jest nie tylko okolicznością niedotycząca pracodawcy, ale jest to przeszkoda dotycząca pracownika, w stosunku do którego toczy się postępowanie karne, które zawsze odnosi się do konkretnej osoby i zarzuconego jej czynu zabronionego. W takim przypadku na pracodawcy jako wykonawcy orzeczonego postanowieniem sądowym zakazu ciąży obowiązek niedopuszczenia pracownika do świadczenia pracy
Uprawnienia do zachowania wynagrodzenia nie da się także wywieść z art. 35 ustawy o pracownikach samorządowych: to, że aresztowany pracownik zachowuje prawo do 1/2 wynagrodzenia nie oznacza, że podobne uprawnienia powinny przysługiwać mu w przypadku zawieszenia w czynnościach służbowych (a brak jest po temu przepisu).
Co więcej zdaniem sądu II instancji nie da się porównywać sytuacji pracownika tymczasowo aresztowanego i ledwie zawieszonego — ten drugi może przecież zawsze podjąć inne zatrudnienie, tj. takie, które nie koliduje z jego zawieszeniem w czynnościach służbowych (oraz z zakazami wynikającymi z art. 30 ustawy o pracownikach samorządowych oraz art. 27-28 ustawy o samorządzie gminnym).
Tymczasem prawo do wynagrodzenia w czasie nieświadczenia pracy zawsze musi mieć wyraźną podstawę prawną — tu zaś jej niewątpliwie brak.