A teraz coś z nieco innej beczki: czy właściciel zwierzęcia może domagać się odszkodowania za śmierć czasowo odebranego psa? Czy taką odpowiedzialność może ponosić organizacja społeczna, która w ramach zadań statutowych zajmuje się pomocą zwierzętom — czy też ewentualną odpowiedzialność za śmierć psa odebranego w trybie art. 7 uoz ponosi gmina? (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 19 czerwca 2015 r., sygn. akt I ACa 123/15).
Do gminy wpłynęło zgłoszenie o wyjących psach w kojcu. Podczas interwencji policyjnej stwierdzono, że na posesji przetrzymywano 11 psów bez wody i jedzenia (w tym jednego martwego). Wójt zdecydował o czasowym odebraniu zwierząt i przekazaniu pod opiekę fundacji (wkrótce z wycieńczenia padł jeszcze jeden pies). Właścicielka psów twierdziła, że psy są w dobrym zdrowiu i groziła samobójstwem, zatem wezwano pogotowie, które odwiozło ją do szpitala psychiatrycznego na obserwację.
Zdaniem powódki odebrane psy zostały umieszczone razem w kontenerze, przez co pozagryzały się wzajemnie, zatem za śmierć 6 zwierząt zażądała po 45 tys. złotych odszkodowania — od gminy i kobiety, która uczestniczyła w operacji odbierania psów.
art. 417 par. 2 kc
Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.
Sąd I instancji oddalił powództwo: solidarną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez podmiot, któremu powierzono wykonywanie zadań publicznych, ponosi ów wykonawca oraz jednostka, która zleciła wykonanie zadań. Jednak zdaniem sądu śmierć dwóch (nie sześciu) psów była spowodowana niewłaściwym chowem zwierząt, zaś naruszenie zasad określonych w art. 9 uoz można zarzucać powódce. Gmina może odpowiadać za wydanie decyzji sprzecznej z prawem, jednak wyłącznie po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu owej nieprawidłowości (art. 417(1) kc). Powódka nie wykazała też żadnych okoliczności pozwalających przyjąć odpowiedzialność kobiety (art. 6 kc) — której działanie i tak nie było bezprawne, albowiem wykonywała decyzję wójta.
Apelacja powódki (chociaż chaotyczna i nieporadna, jak podkreśla się w uzasadnieniu orzeczenia) okazała się skuteczna: roszczenia nie dotyczyły bowiem formalnych aspektów decyzji o odebraniu zwierząt, lecz sposobu odebrania psów i ich transportowania do schroniska oraz odpowiedzialności za śmierć psów, które do schroniska trafiły.
art. 7 ustawy o ochronie zwierząt
1. Zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (…)
6. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie w trybie art. 35 ust. 3 przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone.
Sąd niższej instancji pominął m.in. okoliczność w postaci umorzenia postępowania o popełnieniu przez powódkę przestępstwa z art. 35 ust. 1 uoz — oraz brak reakcji na owo umorzenie ze strony wójta i organizacji społecznej. Tymczasem odebrane czasowo zwierzę podlega zwrotowi jeśli nie zostanie orzeczony przepadek zwierzęcia, a także jeśli postępowanie karne zostanie umorzone (art. 7 ust. 6 uoz).
Skoro zatem po umorzeniu sprawy psy nie zostały zwrócone właścicielce, ani też nikt nie wyjaśnił przyczyny ich śmierci, powódka ma prawo domagać się ustalenia kto ponosi odpowiedzialność za zgon zwierząt — oraz dochodzić ewentualnego odszkodowania.
Nie wyjaśniono także roli pozwanej kobiety przy czasowym odbieraniu psów — czy działała ona z ramienia organizacji społecznej, czy też jako osoba prywatna, sąd nie ustalił także okoliczności przekazania psów osobom prywatnym (przekazanie zwierząt jest dopuszczalne na podstawie art. 7 ust. 1c uoz, aczkolwiek z faktu, że jest podstawa prawna nie wynika, że została ona zastosowana).
Ponieważ szereg istotnych okoliczności nie została w sprawie ustalona, zaskarżony wyrok został uchylony, a ponownie rozpoznając sprawę sąd I instancji powinien rozważyć możliwość pouczenia powódki o możliwości ustanowienia pełnomocnika z urzędu.
Niezależni od powyższego sąd zauważył, że pozwana gmina może ponosić odpowiedzialność za śmierć odebranego psa na podstawie art. 417 kc, natomiast art. 417(1) kc nie ma zastosowania w takiej sprawie.
Q.E.D.