Stan zagrożenia epidemicznego [edit, bo są nowelizacje rozporządzeń]

Dla przypomnienia: przepisów prawa, nawet dotyczącego zapobiegania i zwalczania epidemii koronawirusa, nie tworzą słowa premiera, prezydenta i ministrów, choćby publicznie wypowiedziane podczas konferencji prasowych — prawo musi być spisane i opublikowane. Stąd też zapowiedziane wczoraj ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego wymagało wydania rozporządzenia oraz kilku dodatkowych aktów prawnych będących podstawą zapowiadanych obostrzeń.

Na szczęście w RCL w piątek pracowali do późna w nocy, i oto mamy w Dzienniku Ustaw:

• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2020 r. poz. 433) — ogłoszone wczoraj, weszło w życie z dniem ogłoszenia;
• rozporządzenie MSWiA z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną (Dz.U. z 2020 r. poz. 434) — ogłoszone wczoraj, weszło w życie wczoraj;
• rozporządzenie MSWiA z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 435) — ogłoszone wczoraj, weszło w życie z dniem ogłoszenia;
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie zakazów w ruchu lotniczym (Dz.U. z 2020 r. poz. 436) — ten akt ogłoszono dziś, a wchodzi w życie od jutra.

Zaczynając od krótkiego wprowadzenia: zgodnie z ustawą zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi stan zagrożenia epidemicznego może być wprowadzony przez ministra zdrowia (w porozumieniu z MSWiA, na wniosek GIS), jeśli zagrożenie epidemiczne występuje na większym obszarze niż jedno województwo. Jego wprowadzenie może wiązać się z ustanowieniem szeregu ograniczeń i zakazów (przemieszczania się, obrotu i używania określonych przedmiotów i produktów spożywczych, organizowania widowisk i zgromadzeń, funkcjonowania instytucji i zakładów pracy) oraz nakazów (m.in. prowadzenia szczepień, udostępnienia nieruchomości i dostarczenia środków transportu niezbędnych do prowadzenia działań przeciwepidemicznych, wykonania określonych zabiegów sanitarnych). Ustawa wyraźnie wymaga jednak, by stosowne rozporządzenie, które „wchodzi w życie z dniem ogłoszenia”, zostało prawidłowo promulgowane (art. 46 ustawy).

Przechodząc zatem od ogółu do szczegółu:

• począwszy od 14 marca 2020 r. (czyli od dziś) do odwołania na całym obszarze Polski został ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2;
• od 15 marca 2020 r. wstrzymuje się podróże koleją przez granice kraju — zakaz przekraczania granic nie dotyczy jednak osób, które wracają do Polski;
• jednakże osoby powracające do Polski będą zobowiązane odbyć obowiązkową 14-dniową kwarantannę (nowelizacja rozporządzenia w/s stanu zagrożenia epidemicznego złagodziła nieco wymogi kwarantanny, rozporządzenie MZ z 14 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, Dz.U. z 2020 r. poz. 441);
• w czasie stanu zagrożenia epidemicznego zakazane jest wywożenie z Polski respiratorów i kardiomonitorów, zaś w przypadku zamiaru eksportu szeregu produktów (m.in. gogli ochronnych, kombinezonów, masek i maseczek chirurgicznych, rękawiczek, etc.) przedsiębiorca będzie miał obowiązek uprzednio powiadomić wojewodę;
• stan zagrożenia epidemicznego wywołanego koronawirusem to także ograniczenie („polegające na całkowitym zakazie”) m.in. prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przygotowania i podawania posiłków i napojów (oprócz sprzedawanej na wynos); organizowania targów, konferencji, wystaw; działalności twórczej związanej ze zbiorowymi formami kultury i rozrywki (zamknięcie kin, teatrów); sportu i rekreacji (zamknięte miejsca spotkań, kluby nocne i taneczne, baseny, siłownie, kluby fitness); zamknięcie obiektów noclegowych turystycznych; prowadzenia kasyn (oprócz kasyn internetowych); działalności bibliotek i muzeów, uzdrowisk, i sprawowania kultu religijnego (powyżej 50 wiernych); w obiektach handlowych o powierzchni przeszło 2 tys. m2 nie będzie wolno sprzedawać odzieży i obuwia, mebli, sprzętu RTV i AGD, artykułów piśmienniczych i księgarskich;
• kierownicy urzędów mogą natomiast wprowadzić ograniczenia w funkcjonowaniu: ograniczyć działalność do wykonywania wyłącznie zadania niezbędne do zapewnienia obywatelom pomocy lub z wyłączeniem bezpośredniej obsługi interesantów;
• od dziś wprowadzono zakaz organizowania zgromadzeń, w których liczba uczestników przekracza 50 osób;
• od 15 do 24 marca 2020 r. przywrócono kontrolę graniczną osób na wewnętrznych granicach Schengen, zakres kontroli będzie uzależniony od stopnia zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa państwa wskutek koronawirusa SARS-CoV-2, powodującego chorobę COVID-19; w tym okresie przekraczanie granicy będzie dozwolone wyłącznie na ściśle określonych przejściach (dla jasności: na liście nie ma przejść na szlakach turystycznych); nowelizacja rozporządzenia dodała jeszcze jedno przejście w Zgorzelcu (rozporządzenie MSWiA z 14 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną, Dz.U. z 2020 r. poz. 439);
• od 15 marca 2020 r. „od godziny 0.00” do odwołania zamknięto szereg przejść granicznych z Rosją, Białorusią i Ukrainą; przekraczanie wschodniej granicy będzie dozwolone wyłącznie na ściśle określonych przejściach — jednakże swobodny wjazd do Polski będą mieli wyłącznie obywatele RP, cudzoziemcy będący małżonkami lub dziećmi obywateli polskich, posiadacze Karty Polaka, cudzoziemcy z prawem pobytu, osoby posiadające stopień dyplomatyczny wraz z rodzinami, cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pracę; w szczególnych przypadkach straż graniczna będzie mogła zezwolić na wjazd do Polski innej osoby;
• od jutra (od 15 marca 2020 r.) na polskich lotniskach nie będą mogły lądować samoloty przewożące pasażerów wykonujące loty międzynarodowe — z wyjątkiem maszyn wyczarterowanych przez premiera, które będą przewoziły obywateli polskich powracających do kraju, a także lotów mających na celu ratowanie życia lub zdrowia ludzkiego, ochronę granic i zapewnienie bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego oraz lotów o statusie HEAD; po nowelizacji mogą też lądować czartery z powracającymi Polakami i przylatujące do Polski po zagranicznych turystów — rozporządzenie Rady Ministrów z 14 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazów w ruchu lotniczym (Dz.U. z 2020 r. poz. 440).

Dla przypomnienia:

• osoba, która wie, że jest „dotknięta” chorobą zakaźną i naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie, popełnia przestępstwo (art. 161 par. 2 kk);
• zatrudnianie osoby, która może zakażać, przy pracy, której „rodzaj” to wyklucza lub jeśli jest utrudnione utrzymanie higieny osobistej jest wykroczeniem (art. 110 kw)
• zatrudnianie osoby dotkniętej chorobą zakaźną m.in. w zakładach żywienia zbiorowego, zakładach fryzjerskich, kosmetycznych i noclegowych jest wykroczeniem (art. 113 kw);
• odmowa udzielenia wyjaśnień mogących mieć znaczenie dla wykrycia choroby zakaźnej jest wykroczeniem (art. 114 kw);
• nieprzestrzeganie zakazów i nakazów związanych z zapobieganiem chorobie zakaźnej (nawet przez osoby stykające się z osobą, u której podejrzewa się chorobę lub osoby podejrzane o nosicielstwo zarazków) jest wykroczeniem (art. 116 kw).