A skoro wychodzi na to, że jeszcze trochę i dzieci będą mogły co najwyżej posłuchać o śniegu i projekcjach kinowych, dziś czas na nieco odczapny w kontekście wiadomej epidemii temat — czyli tantiemy od wpływów z wyświetlania filmów w kinach. Czy współtwórcom utworów należą się pieniądze tylko za sprzedane bilety? Co z kupionymi i niezamienionymi na bilety voucherami? Czy tantiemy należą się także za dopłat do okularów 3D i miejsc VIP?

wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 stycznia 2020 r. (I ACa 157/19)
Przewidziane w art. 70 ust. 2(1) i ust. 3 pr.aut. postacie wynagrodzeń są wynagrodzeniami dodatkowymi, wynikającymi z ustawy, obok wynagrodzeń zasadniczych, wynikających z pracy nad utworem. A zatem, z uwagi na charakter tej regulacji przyznający twórcom dodatkowe wynagrodzenie, nie można wymienionych w nim przypadków interpretować rozszerzająco.
Orzeczenie wydano w sprawie z powództwa organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi przeciwko sieci kin o wykonanie obowiązku informacyjnego — przekazanie danych o przychodach pozwalających na obliczenie tantiem należnych twórcom za wyświetlane filmy. Organizacja zażądała udzielenia następujących informacji odnośnie należności uzyskanych podczas projekcji: kwoty wpływów brutto ze sprzedaży biletów oraz innych należności uzyskanych za wstęp na seans, a także wszystkich „kuponów”, „voucherów”, „kodów”, „zaproszeń”, „kart”, wpływów z dopłaty za okulary 3D oraz wpływów z dopłaty do miejsc VIP”.
art. 70 ust. 2(1) i ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
2(1). Współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy są uprawnieni do:
1) wynagrodzenia proporcjonalnego do wpływów z tytułu wyświetlania utworu audiowizualnego w kinach;
2) stosownego wynagrodzenia z tytułu najmu egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publicznego odtwarzania;
3) stosownego wynagrodzenia z tytułu nadawania utworu w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów;
4) stosownego wynagrodzenia z tytułu reprodukowania utworu audiowizualnego na egzemplarzu przeznaczonym do własnego użytku osobistego.
3. Korzystający z utworu audiowizualnego wypłaca wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 2(1), za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Sąd uwzględnił roszczenia w znacznej części: współtwórcom utworów audiowizualnych przysługanuje wynagrodzenie za korzystanie z ich twórczości, czyli wyświetlanie utworów w kinach (art. 70 ust. 2(1) pkt 1 pr.aut.), przy czym wypłata tantiem następuje poprzez właściwą organizację zbiorowego zarządzania (art. 70 ust. 3 pr.aut.), w zakresie pól eksploatacji objętych zezwoleniem udzielonym przez MKiDN. Wypłacana przez kino kwota uzależniona jest od wpływów uzyskanych z tytułu wyświetlania, stąd organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do żądania udzielenia informacji pozwalających na ustalenie tantiem przysługujących współtwórcom utworów audiowizualnych. Roszczenie informacyjne ma charakter pomocniczy względem roszczenia o wypłatę wynagrodzenia, jego istotą jest uzyskanie niezbędnych danych do obliczenia należności (uchylony już art. 105 ust. 2 pr.aut. — dziś kwestie te reguluje ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi).
Skoro więc właściciel kin korzysta z filmów (wyświetla je na ekranach), to jest zobowiązana zarówno do wypłaty pieniędzy należnych ich współtwórcom — ale ma też obowiązek udzielenia informacji i udostępnienia dokumentów niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych należności.
Tantiemy te należą się od wszystkich uzyskiwanych przez kino od widzów wpływy z wyświetlania filmów. Nie tylko ze sprzedanych biletów, ale także ze zrealizowanych voucherów (kuponów, kodów, zaproszeń, kart, etc.). Nie ma racji strona pozwana, iż sytuacja, w której klient kupuje voucher nie dochodzi do osiągnięcia dochodu z wyświetlania filmu. Kino nie musi płacić jednak za niezrealizowane vouchery, etc., bo tylko ich wykorzystanie (zamiana na bilet na konkretny film) oznacza dochód z tytułu wyświetlania filmu, zaś kupon sprzedany ale niezamieniony na bilet oznacza, że wpływy nie mają one związku z konkretnym filmem, więc jest poza zakresem działalności organizacji zbiorowego zarządzania.
Sąd podkreślił, iż współtwórcom filmów przysługuje także wynagrodzenie od wpływów z dopłat za korzystanie z okularów 3D, zaś obowiązku tego nie wyklucza okoliczność, że część pieniędzy trafia do dystrybutora okularów. Na tych samych zasadach należy traktować dopłaty za korzystanie z miejsc VIP, które wszakże mają charakter wpływów z tytułu wyświetlania filmów.
Z tego względu sąd zobowiązał stronę pozwaną do przekazania organizacji zbiorowego zarządzania prawami danych niezbędnych do obliczenia tantiemów od wpływów uzyskiwanych z wyświetlania filmów w kinach.