Krótko i na temat, ale wielu się przyda: w ślad za obowiązkiem przyjmowania zapłaty od konsumentów gotówką, nadchodzi kolejne nowe — czyli obowiązek przyjmowania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego — czyli np. kartą płatniczą lub BLIK-iem — a to za sprawą „polskiego ładu” (ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2021 r. poz. 2105).
Dalej będzie w punktach, dla uproszczenia:
- każdy przedsiębiorca, który przyjmuje płatność od klienta „na miejscu” (w lokalu, ale też poza lokalem, a przewoźnik w pojeździe) ma obowiązek obowiązek przyjmowania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych;
art. 19a ust. 1 ustawy prawo przedsiębiorców
Przedsiębiorca zapewnia możliwość dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
- unikając zbytecznej gdybologii: instrument płatniczy to m.in. karta płatnicza, BLIK, Google Pay, etc. (
ale nie przelew bankowy, por. dywagacje na etapie projektu zmian w przepisach); - zainteresowanych co oznacza „poza lokalem przedsiębiorstwa”? odsyłam natomiast do ustawy o prawach konsumenta: to każda płatność, która jest dokonywana przy jednoczesnej fizycznej obecności obu stron w jednym miejscu, ale poza sklepem czy punktem usługowym (sprzedaż obwoźna i obnośna), ale też np. sprzedaż podczas „wycieczki” sprzedażowo-promocyjnej;
- dla jasności: obowiązek ten dotyczy tylko tych przedsiębiorców, którzy prowadzą ewidencję sprzedaży na kasach fiskalnych (art. 19a ust. 2 ustawy) — co oznacza, że każdy punkt sprzedaży, w którym transakcja jest nabijana na kasę, musi być wyposażony w terminal płatniczy; dotyczy to także kas rejestrujących przesyłających dane o zakupach do Centralnego Repozytorium Kas;
- no i skoro rzecz dotyczy zapłaty w miejscu wykonywania działalności — obowiązek przyjmowania zapłaty kartą nie dotyczy sklepów internetowych (obstawiam, że fiskus nie tylko zauważył, że 99% e-sklepów i tak przyjmuje takie płatności, a cała reszta trwa przy przelewach — a więc obrót gotówkowy w ich przypadku praktycznie nie istnieje);
- natomiast rozporządzeniem wykonawczym będzie można zwolnić określone kategorie przedsiębiorców od obowiązku przyjmowania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego (takiego rozporządzenia oczywiście jeszcze nie wydano);
- będzie obowiązek, będzie sankcja: sprzedawca, który nie będzie miał terminala, będzie miał ograniczone prawo do zwrotu różnicy VAT naliczonego i należnego;
art. 87 ust. 6c ustawy o podatku od towarów i usług
Podatnikowi, w przypadku którego stwierdzono, że wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a
ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105), nie zapewniał możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1907 i 1814) w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, nie przysługuje zwrot różnicy podatku, o której mowa w ust. 2, w terminie, o którym mowa w ust. 6, za okres rozliczeniowy:
1) w którym naruszenie tego obowiązku zostało stwierdzone oraz za 6 kolejnych okresów rozliczeniowych następujących po tym okresie rozliczeniowym;
2) za który podatnik wykazał zwrot różnicy podatku
- w przypadku przedsiębiorcy naruszającego obowiązek przyjmowania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego wyłączone będzie także prawo składania deklaracji VAT co kwartał (art. 99 ust. 3a pkt 4, ust. 3e ustawy o VAT), zaś możliwość powrotu na kwartalny VAT uzyskają nie wcześniej „niż po upływie 6 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku” (art. 99 ust. 4b ustawy o VAT);
- osobna kara jest za brak zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym — 5000 złotych (art. 111 ust. 6 kb ustawy o VAT).
Dla jasności: przepisy wprowadzające obowiązek przyjmowania płatności kartą płatniczą (BLIK-iem, etc.) wchodzą w życie już 1 stycznia 2022 r. (wyjąwszy regulacje odnoszące się do integracji terminali z kasami fiskalnymi, które będą obowiązywać od 1 lipca 2022 r.).
Zamiast komentarza: formalnie prowadzenie działalności gospodarczej nadal nie wiąże się z obowiązkiem posiadania konta bankowego, jednak de facto konieczność taka zaczyna coraz częściej wyziewać z różnych innych przepisów.
(fot. Olgierd Rudak, CC-BY 2.0)